بررسی اثر شامپو و روغن ضدشپش بر شپش سر

سابقه و هدف: اگر چه بهبود وضعیت بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی تاثیر بسزایی در کاهش آلودگی به شپش داشته است، اما هم چنان این انگل گستردگی جهانی دارد، به طوریکه در دهه گذشته در ایران هر سال 6 میلیون مورد ابتلا به شپش گزارش می شود. شپش مختص جامعه یا طبقه اجتماعی خاصی نبوده و تمام افراد جامعه را مخصوصا در فصول سرد سال ممکن است درگیر کند. شیوع این بیماری در کودکان بسیار بیش تر است و در جنس مونث شایعتر از جنس مذکر است. مقاومت به شپش کش های موجود مثل پرمترین و مالاتیون گزارش شده است. به علاوه نگرانی درباره ی عوارض بالقوه عصبی، سردرد و تشنج به خصوص در مورد لیندان وجود دارد و نمی توان آن را به صورت otc مصرف نمود. بنابراین انتخاب یک فرآورده ضد شپش مناسب بسیار محدود می باشد. در این تحقیق بر آن شدیم که به مقایسه اثر بخشی شامپو و روغن گیاهی ضدشپش نلا تولید لابراتوار نلا در مقایسه با سایر محصولات شیمیایی ضدشپش بپردازیم. این مطالعه با هدف تعیین میزان تاثیر شامپو و روغن ضدشپش نلا در درمان افراد آلوده به شپش سر و عوامل موثر در آن در استان آذربایجان شرقی طی سال 1395-1396 صورت گرفت.

روش کار: در این کارآزمایی 200 نفر آلوده به شپش سر تحت درمان با شامپو و روغن ضدشپش نلا قرار گرفتند و یک هفته پس از اتمام دوره درمانی تحت معاینه قرارگرفتند و افراد آلوده مجددا یک دوره درمانی را دریافت کردند و این روند تا 3 دوره درمانی ادامه داده شد.

یافته ها: 78% پس از یک دوره درمانی، 14% در دو دوره و 7% در سه دوره درمانی بهبود یافتند. در 1% آلودگی برطرف نگردید. در کل، 97.8% افراد آلوده در طی 1 تا 2 دوره درمانی عاری از آلودگی شده بودند. بین تراکم آلودگی در خانواده و سطح سواد ما در خانواده با افزایش طول درمان ارتباط داشت. طول دوره درمان در خانواده های دارای 1-2 نفر آلوده 2.3 برابر و 3 نفر یا بیش تر 5.5 برابر بیشتر از خانواده هایی بود که هیچ فرد آلوده دیگری در خانه نداشتند. افراد بالای 20 سال )نسبت به زیر 10 سال) شانس بیش تری در افزایش دوره درمانی داشتند. نتایج این مطالعه نشان داد شامپو و روغن ضدشپش نلا از لحاظ نتیجه اثر دارو، کاهش شدت خارش و پذیرش بیمار نتایج معنی داری وجود دارد (0.05(p<. در هیچ یک از بیماران عارضه بالینی (عفونت ثانویه باکتریال، لنفادنوپاتی گردنی، ضایعات زردزخمی) و عارضه جانبی مشاهده نشد. اگرچه سایر محصولات هم چنان در برخی از بیماران اثر ضد شپش دارد، اما شامپو و روغن ضدشپش نلا دارای اثر ضد شپش بالایی می باشد و تاثیر به سزایی در کاهش شدت خارش و افزایش پذیرش بیمار دارد و با توجه به مکانیسم فیزیکی، امکان ایجاد مقاومت با مصرف این محصول بسیار بعید است.

نتیجه گیری: تراکم آلودگی بالای 2 نفر و سطح سواد پایین والدین از عوامل مستعد کننده افزایش مکرر دوره های درمان با شامپو و روغن ضدشپش نلا بوده و در این خانوارها نیاز به آموزش اصولی و حساسیت بیشتر در درمان وجود دارد.