تحلیل فضایی فقر کالبدی در شهر قائمشهر

یکی از بارزترین و پایدارترین جلوه های فقر شهری در کشورهای درحال توسعه، شکل گیری و گسترش محلات فقر نشین است. هدف از این پژوهش تحلیل پراکنش فضایی شاخص ها و نماگرهای فقر کالبدی در سطح بلوک های آماری شهر قائم شهر می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی می باشد. داده های مربوط به مبانی نظری تحقیق به شیوه ی کتابخانه ای و اسنادی تهیه شده و داده های خام پژوهش از بلوک های آماری شهر قائم شهر استخراج شده است که بر اساس سرشمارى سال 1390 مرکز آمار ایران تهیه شده است. برای بی مقیاس سازی شاخص ها از روش فازی در محیط نرم افزار excel استفاده شده است. ابتدا 12 شاخص فقر کالبدی با روش فازی بی مقیاس می شوند و سپس در محیط نرم افزار gis با روش لکه های داغ و خود همبستگی موران تحلیل فضایی می شوند. بر اساس نتایج روش لکه های داغ در قسمت هایی از شمال، جنوب، غرب و هم چنین شرق شهر قائمشهر لکه های داغ بیشتری دیده می شود که مقادیر بالاتری از شاخص تلفیقی فقر کالبدی را دارند. لکه های سرد نیز به صورت خطی از مرکز شهر به سمت شمال غربی و هم چنین یک خوشه در جنوب شهر دیده می شود که مقادیر پایین تری از شاخص تلفیقی فقر کالبدی را دارند. هم چنین بر اساس پهنه بندی صورت گرفته 36.75 درصد جمعیت شهر قائمشهر فقیر و خیلی فقیر و 32.61 درصد جمعیت آن مرفه و خیلی مرفه می باشند و 30.61 درصد جمعیت آن نیز در پهنه های متوسط قرار دارند. نتیجه روش خودهمبستگی موران نیز نشان می دهد که نحوه پراکنش مقادیر شاخص تلفیقی فقر کالبدی دارای الگوی خوشه ای می باشد. بنابر این می توان بیان داشت که پهنه های فقیر و خیلی فقیر بیش تر در قسمت جنوبی شهر و هم چنین قسمت هایی از شمال و غرب شهر تمرکز دارند.