هنجار گریزی معنایی در اشعار پروین اعتصامی

مقاله هنجار گریزی معنایی در اشعار پروین اعتصامی

با مطالعه موردی در دیوان پروین اعتصامی، می توان به این نکته دست یافت که کاستی های جامعه و نابرابری های طبقات اجتماعی، با مسائل و انواع مشکلات روزگار خویش به وضوح در کلام وی موج می زند. این موضوع در بطن زندگی پروین و ایجاد کلام شاعرانه ای در تفکرات و اندیشه های او نیز نمی تواند بی تاثیر باشد. هنجار، قانون و روشی است که از سوی اکثریت افراد جامعه پذیرفته است. اما هنجارگریزی، نوعی اعراض و رویگردانی از روش ها و آیین های معیار یک جامعه است. هنجار گریزی در زبان نیز، انحراف از قوانین حاکم بر زبان نرم یا معیار است و شعر یکی از مهم ترین مسیرهایی است که انحراف از قواعد زبان معیار در آن مسیر امکان پذیر است. از آن جا که هنجارگریزی معنایی عامل اصلی شعر آفرینی شناخته شده است، پروین نیز به مانند شاعران کلاسیک دیگر از عوامل ساختاری هنجار گریزی معنایی که تجسم گرایی و تجرید گرایی از زیر- شاخه های آن است، بهره گرفته و شعریت زبان خود را تثبیت و تداوم بخشیده است و گاه با خروج از زبان هنجار و معیار، موجب برجسته سازی و اشنایی زدایی در کلامش شده است.