طنز پردازی مصرع بر شخصیت زاهد

طنز پردازی مصرع بر شخصیت زاهد

زاهد ستیزی و یا طنزپردازی بر شخصیت زاهد در تاریخ زبان و ادبیات فارسی پیشینه طولانی دارد. تعدادی زیادی از شاعران و نویسندگان در آثار منظوم و منثور خویش زاهد و اعمال و کردار او را به باد انتقاد گرفته اند. بیشترین کسانی که با زهد ریایی و خشک به مبارزه پرداخته و ریاکاری و دو رویی زاهد را برملا ساخته اند، شاعران و نویسندگان عارف اند.

مصرع یکی از شاعران عارف سده سیزدهم قمری است که در اشعار خود همواره بر شخصیت زاهد تاخته و او را مورد انتقادهای تند قرار داده است. او در اکثر اشعارش زاهد را دست مایه طنز و تمسخر قرار داده و اعمال و کردار او را به سخره گرفته است. در این پژوهش زاهد از دیدگاه مصرع مورد بررسی قرار گرفته و شخصیت و عملکرد او به معرفی گرفته شده است. مصرع صفات ریایی، خشک، جاهل، کمسواد، عشق ستیز، بیم دهنده، مغرور، اهل دنیا، نامهربان، ژاژخا، بیدین، خودبین، فریب خورده و حرام زاده را به زاهد بخشیده و در کل زاهد در شعر مصرع همچون سایر شعرای عارف چهره منفی دارد.