تاثیر اوضاع سیاسی قرن هفتم بر کلمات دخول شده در بوستان

تاثیر اوضاع سیاسی قرن هفتم بر کلمات دخول شده در بوستان

بی شک قرن هفتم یکی از پر تنش ترین ادوار، در تاریخ ایران است. حمله وحشیانه چنگیز مغول به مرزهای ایران، همه بخش های کشور را تحت تاثیر خود قرار داد. زبان و ادبیات فارسی نیز از آن تاثیرپذیری ها بی بهره نبود و در بخشهای مختلفی دچار تغییراتی شد. یکی از این تغییرات، ورود واژگان جدید به زبان و آثار شاعران و نویسندگان فارسی زبان این دوره بود. به تبع آن برجسته ترین چهره ادبی این قرن، یعنی سعدی هم نمی توانست از این قاعده مستثنا بماند و در بوستان از کلمات وارد شده به ادبیات، بهره برد.

در این مقاله سعی شده که تاثیر عوامل سیاسی بر بوستان سعدی بررسی شود. به طور کلی کلمات وارد شده این دوره در کتاب بوستان، به سه دسته عربی، مغولی و ترکی تقسیم بندی می شود. سعدی به دلیل دور بودن از نواحی شرقی ایران، یعنی نواحی که مورد حمله و هجوم مغولان قرار گرفت، کمتر تحت تاثیر لغات ترکی و مغولی قرار گرفت، به طوری که در سراسر بوستان کلمات انگشت شماری مانند: یغما و بالش، از زبان ترکی و مغولی دیده می شود و برخی از آنها هم اسم اشخاص است که مورد استفاده قرار گرفته است. در مقابل به دلیل نزدیکی به عراق عجم و ظهور سبک عراقی کلمات عربی قابل ملاحظه ای در این اثر ارزنده وجود دارد. در پایان این مقاله به بررسی برخی از ابیات بوستان که تاثیر پذیرفته از این کلمات هستند، پرداخته شده است.