ساختار فضایی خانه معاصر ایرانی با تکیه بر محرمیت و سلسله مراتب ( نمونه موردی خانه های معاصر لاهیجان )

ساختار فضایی خانه معاصر ایرانی با تکیه بر محرمیت و سلسله مراتب ( نمونه موردی خانه های معاصر لاهیجان )

خانه فضایی است که چه از جنبه کالبدی و چه مفهومی، مکان شکل گیری بنیان خانواده می باشد. در خانه امروزی به دلیل توسعه نگاه کمیت گرا به مسکن، آن مطلوبیتی را که در گذشته ایجاد می کرد کم رنگ شده و به تبع آن آثار جبران ناپذیر از لحاظ فرهنگی- اجتماعی در جامعه پدید می آید. در این مقاله سلسله مراتب به عنوان اصلی که کل جهان هستی را در بر می گیرد و در مفاهیم پایه ای خانه نیز نقش انسجام دهنده ای دارد، می تواند به عنوان اصلی غنی در ارتباطات فضایی خانه مورد استفاده قرار گیرد.

بنابراین در این نوشتار برای رسیدن به چگونگی تاثیر گذاری این اصل در بهتر کردن ترکیب فضایی خانه ابتدا به مفهوم آن به صورت کلی و جایگاهش از دیدگاه اسلامی پرداخته می شود. استفاده از سلسله مراتب عبوری (مابین) هم به صورت حقیقی و هم حقوقی و مجازی در ایجاد ترکیب و سازمان دهی فضایی خانه ها، و هم چنین استفاده از فضایی میدان مانند به عنوان فضای مرکزی و ارتباط دهنده که جدا کننده فضا ها از یکدیگر و عدم تداخل آنها می باشد برای رسیدن به سازماندهی مطلوب فضایی ارائه می گردد.

محرمیت به عنوان یک اصل بر تمامی شئون زندگی در معماری اسلامی ایران کالبد یافته است. حریم خصوصی تحت تاثیر عوامل شخصی و موقعیت می باشد و عالوه بر مفهوم بسته بودن در برابر دیگران می تواند به معنای پذیرا بودن در برابر دیگران باشد. خداوند در سوره ی نحل آیه ی 80 می فرمایند: *واهلل جعل لکم من بیوتکم سکنا* خداوند خانه های شما را محل سکونت و آرامش برایتان قرار داده است. در قرآن هم به حفظ حریم توصیه شده است.