کنگاور از نگاه جغرافی نویسان مسلمان (سده سوم تا هشتم)

بعد از شکست ایران به دست مسلمانان، مسئله ای که به وجود آمده بود، شناسایی و شناخت مناطق فتح شده و داشتن تصویری روشن از راهها و آبادیهای آن بود. بدین سبب، دانش جغرافیای تاریخی از حدود قرن سوم هجری شکل گرفت. سپاحان و جغرافی نویسان مسلمان، چه به صورت مشاهده شخصی و چه با پرسش از مسافران نقاط دور و نزدیک جهان اسلام و چه با برداشت از کتب جغرافیای تاریخی نویسان ما قبل خود به شکل های مختلف، موفق شدند دست به جمع آوری اطلاعات مربوط و در نهایت نگارش کتابهائی ارجمند در این خصوص بزنند.

کنگاور در کتب قدیم با لفظ «کنگار» یا «کنگور» یا«قصرالصوص» از آن یاد شده است. در بیشتر کتب تاریخی و جغرافیایی بعد از اسلام کنگاور با نام قصرالصوص(قصر دزدان) از آن یاد شده است که علت این نام گذاری  در ماجرای حمله مسلمانان به همدان بوده که به گفته بلاذری اسب های  مسلمین با اتراق آنها در کنگاور شبانه به سرقت می­رود. از سده های سوم تا پایان سده هشتم هجری قمری کنگاور شهر مهمی محسوب می­شود و اغلب جغرافی نویسان از آن نام می­برند. مهمترین علت توجه جغرافی نویسان به کنگاور وجود معبد آناهیتا، آب و هوای معتدل و وجود چشمه سار ها بوده است .