جایگاه برخی از رشته های علوم انسانی در نظام های رده بندی کتابخانه

نظام های رده بندی کتابخانه ابزارهایی هستند که قرن ها در نظم بخشی به مجموعه های کتابخانه ها نقش داشته اند. این نظام ها عموماً متأثّر از تقسیم بندی های علومی است که فیلسوفان انجام داده اند. رایج ترین این رده بندی ها عبارت اند از: دهدهی دیویی، کتابخانه کنگره آمریکا، دهدهی جهانی کتابشناختی بلیس، و گسترش پذیر کاتر. این رده بندی ها غربی و عموماً آمریکایی هستند. در برابر این رده بندی ها، رده بندی کالن قرار دارد که رده بندی هندی است و فیلسوفی ریاضیدان به نام رانگاناتان طراحی کرده است. برخی از اینها، مانند رده بندی دهدهی دیویی، سلسله مراتبی هستند، به گونه ای که توصیفگرها در آنها نسبت به واژه های ماقبل و مابعد خود، وابستگی منطقی دارند. برخی دیگر، مانند رده بندی کتابخانه کنگره آمریکا، شمارشی نامیده می شوند؛ زیرا در آنها کلیه موضوع های عام و خاص، گردآوری شده و نیازی به شماره سازی از راه ترکیب و افزایش وجود ندارد. در این مقاله، نخست انواع علوم انسانی با استفاده از مراجع و منابع معتبر شناسایی و سپس جایگاه علوم انسانی به طور عام و انواع علوم انسانی به طور خاص در هر یک از این نظامهای رده بندی بررسی خواهد شد. در بررسی نظامهای رده بندی، سیر تحول تاریخی این رده بندی ها و ارتباط احتمالی میان آنها مدنظر قرار خواهد گرفت. این بررسی همچنین به گونه ای مقایسه ای، جایگاه علوم انسانی و زیر مجموعه آن را در نظام های رده بندی غربی و رده بندی کالن که ملهم از فلسفه شرقی است مطالعه خواهد کرد. همچنین تلاش خواهد شد تا جایگاه رشته کتابداری به عنوان یکی از رشته های علوم انسانی در کلّیه این نظامها بررسی شود.