مدینه ی فاضله از آرمان تا واقعیت (2) (بر مبنای افلاطون، آگوستین، فارابی و بازخوانی آموزه ی خلافت در عرفان اسلامی)

بعد از تأمل گذشته در مقاله ی پیش (مدینه ی فاضله از آرمان تا واقعیت (1)) درباره ی چهار مدینه ی مورد بحث، اینک می توان به نسبت یا قدر جامع این چهار مدینه اندیشه کرد. و مهمتر از آن درباره ی هر چهار مدینه پرسش نمود که آیا یک قدر جامع برای هر چهار مدینه آن نیست که همه به شدت آرمانی اند و آیا آنها از مرزهای واقعیت بسیار دور نیستند؟ این مقاله نشان می دهد که این چهار مدینه، رؤیایی و اوتوپیایی نمانده اند. زیرا در دوره های بعد از خود تأثیرهای ژرف نهاده اند و نیز نشان می دهد که دغدغه های مدینه های افلاطون و آگوستین و فارابی، در مدینه ی اسلامی که در این جا با رویکرد عرفانی تصویر می شود، به طور احسن تأمین می شود.