بررسی میزان توانمندی شهر ساری از منظر توسعه پایدار

دگرگونی های پرشتاب سال های آغازین سده ی بیستم، گویی ایرانیان و بسیاری از ملل های دیگر را غافلگیر کرد و جوامع بی آن که فرصت شناخت و تحلیل پدیده هایی تازه و درک پیامدهای آن را پیدا کنند، با نیازهای تازه ای رو به رو گشتند که بسیاری از چهره های زندگی را دگرگون کرد و چنان شد که فرهنگ پویا و بالنده جامعه از رشد بازمانده و اجتماع دچار گسیختگی و ناهماهنگی آشکاری در همه زمینه ها شد. نبود شناخت و آگاهی کافی از نیازهای تازه سبب شد تا این نیازها بی آنکه پاسخ مناسب خود را-که در بستر فرهنگ جامعه باشد-بیابند، در کالبدهایی نارسا و ناهنجار مجسم شوند. در این رهگذر تقریبا همه ی فعالیت های شهر با سرعتی کنترل نشده کالبدهایی خود به خود و نابسامان یافتند و بسیاری، حتی مفهوم شناخته شده دیریت خود را از دست دادند. شهرها به شکل نسنجیده ای گسترش یافتند. بافت شهر را پیکره های ساختمانی زشتی می ساختند که تنها زاییده ی یک نیاز کارکردی بودند و مفهوم گشودگی و متغیر بودن شهر به اشتباه ترین شکل، مجسم شد و لبه های ناآشکاری به شهر بخشید که هیچ جای آن تفاوتی را نشان دهنده هویت شهری باشد، در خود نداشت. در سال های اخیر و پس از فروکش کردن آب سبک هایی که در دهه های اخیر و در دوران بعد از مدرنیسم رواج یافته بودند، توجه به معماری انسان گرا به عنوان تولیدی که باید پاسخگوی نیازهای انسان در ابعاد مختلف باشد، منجر به شکل گیری رویکردهایی شد که با عنوان پایداری در معماری مطرح شده است که به هیچ واسطه ای همان مسیری است که معماری بایستی در آینده نزدیک با آن دسترسی پیدا کند. این نوع معماری تداعی کننده احساس انسان ها نسبت به طبیعت می باشد. امروزه، فرهیختگی جوامع، دیگر بر مبنای معیارهای گذشته ارزیابی نمی شود. میزان  پایبندی جوامع به مسایل زیست محیطی و حفاظت از آن و بویژه در سال های اخیر، رعایت اصول توسعه پایدار و حفظ تنوع زیستی یعنی حفظ طبیعت و گسترش فرهنگ آن، معیارهای اساسی برای ارزیابی رشد جوامع به شمار می آیند. شهرستان ساری در شمال ایران یکی از قدیمی ترین شهرهای شمالی ایران است که دارای بافت تاریخی ارزشمند و سرزنده می باشد. بدلیل عدم توسعه نیافتگی در سالیان اخیر، این شهر که بخش مرکزی آن در زمره ویژگی های شهرهای اسلامی می گنجد رو به اضمحلال گذاشته است. در صورتی که استعداد بالقوه یک شهر پایدار را دارا می باشد. در این مقاله برآنیم تا ضمن تعریف مختص از توسعه پایدار و معرفی مضامین آن در بافت های سنتی ایران به تشریح جایگاه توسعه پایدار در شهرستان ساری بپردازیم. روش تحقیق در پژوهش حاضر به صورت توصیفی بوده است که در این راستا، در ابتدا چهارچوب نظری تحقیق با مطالعه بر روی اسناد و مدارک کتابخانه ای و مشاهدات میدانی و بررسی نمونه ها، مشخص شده و در مرحله بعد نحوه ارتباط درست این دو عامل را به صورت تطبیقی مورد مطالعه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از بررسی ها بیانگر آن است که با درک کامل از ارزش های پایداری معماری بومی، می توان آن را به زندگی معاصر منتقل کرد.