تجویز مورفین خوراکی سبب تاخیر در تکوین قشر بویایی در موش بزرگ آزمایشگاهی نزاد ویستار در دوران جنینی می گردد: یک مطالعه مورفومتریک

زمینه و هدف: مطالعات قبلی نشان داده اند که مصرف مورفین در طی دوران بارداری می تواند منجر به تاخیر در نمو جنین و یا عملکرد غیرطبیعی دستگاه عصبی شود. این پژوهش به بررسی اثر مصرف مورفین توسط مادر بر تکوین قشر بویایی در موش های بزرگ آزمایشگاهی نژاد ویستار پرداخته است.

مواد و روش ها: در این تحقیق مداخله ای- تجربی از 12 سرموش بزرگ آزمایشگاهی نژاد ویستار با محدوده وزنی 300-250 گرم استفاده شد. گروه آزمایش 0.05 میلی گرم بر کیلوگرم مورفین در آب آشامیدنی و گروه کنترل فقط آب آشامیدنی دریافت کردند. در روز 19 بارداری موش ها با کلروفرم کشته شده و جنین ها طی عمل جراحی از بدن حیوان خارج و به منظور فیکس شدن به مدت دو هفته در محلول فرم آلدیید 10% قرار گرفتند. سپس جنین ها با استفاده از ترازوی دیجیتال توزین شده و طول سری- دمی، محور پشتی- شکمی، فرونتال- اکسی پیتال، عرض شکم و طول محور دو طرفی آهیانه آن ها اندازه گیری شد. جنین ها مراحل پردازش بافتی را طی کرده و پس از برش گیری و رنگ آمیزی با روش هماتوکسیلین- ائوزین و نیترات نقره از نرظ تکوین قشر بویایی مورد بررسی میکروسکوپی قرار گرفتند.

یافته ها: کاهش طول محور پشتی- شکمی و فرونتال- اکسی پیتال (به ترتیب 0.05p< و 0.01(p< و عدم تغییر طول محور سری- دمی، عرض شکم و طول محور دو طرفی آهیانه و نیز کاهش وزن جنین ها در گروه آزمایش مشاهده شد. از نظر بافت شناسی تاخیر رشد در سه لایه قشر بویایی و هم چنین کاهش تراکم سلول ها و زوائد نورون ها در گروه آزمایش وجود داشت (0.05(p<.

نتیجه گیری:این پژوهش نشان داد که مصرف خوراکی مورفین در دوران بارداری باعث بروز نقص در تکوین قشر بویایی جنین و تاخیر رشد سلول ها در این ناحیه از مغز و هم چنین موجب کاهش وزن و طول جنین می گردد. این آسیب ها ممکن است منشاء تغییرات رفتاری دیده شده در حیواناتی باشد که از مادران باردار معتاد به دنیا آمده اند.