مقایسه اثر دو دوز مختلف سم بوتولیسم در درمان شقاق مزمن مقعد

سابقه و هدف: شقاق مزمن مقعد بیماری شایع ناحیه انورکتال می باشد. بررسی های مانومتریک افزایش فشار در ناحیه اسفنکتر داخلی مقعد را عامل جلوگیری از بهبودی شقاق می داند. بنابراین درمان بر روی کاهش فشار اسفنکتر مقعد متمرکزشده است. یکی از روش های درمان تزریق سم بوتولیسم بر روی میزان بهبودی و عوارض درمان می باشد.

مواد و روش ها: تعداد 70 بیمار مبتلا به شقاق مزمن مقعد که سابقه بیماری بیش از 3 ماه داشتند و در معاینه مقعد علایم مزمن شدن به صورت پیدایش skin tag و یا دیده شدن فیبرهای عضله داخلی مقعد در کف زحم داشتند وارد مطالعه شدند. بیماران به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند، گروه اول (i) توکسین بوتولیسم 80 واحد و گروه دوم (ii) 200 واحد دریافت داشتند. بیماران به مدت یک سال پیگیری شدند. بهبودی علایم و یا پیدایش اسکار ناشی از بهبودی زخم به عنوان پاسخ درمانی مناسب منظور شد.

یافته ها: 38 بیمار مرد و 32 بیمار زن بودند متوسط سنی بیماران 11.2±35.3 سال، متوسط طول بیماری 4.15± 10.29 ماه بود 82.85% بیماران شقاق در ناحیه خلفی مقعد داشتند. شایع ترین علامت، درد هنگام دفع مدفوع بود. یک بیمار از گروه با دوز کم و در چهار بیمار از گروه با دوز بالا بی اختیاری اسفنکتر مقعد برای گاز بوجود آمد که در چهار بیمار بی اختیاری اسفنکتر مقعد قبل از 4 هفته، و یک بیمار قبل از 8 هفته بهبودی کامل یافت و هیچ بیماری عارضه دایمی نداشت. 62 بیمار مطالعه را به پایان رسانیدند. و هر دو گروه 4 نفر برای پیگیری مراجعه نکردند بعد از یک هفته تنها در گروه دوز بالا (ii) 4 بیمار بهبودی شقاق داشتند و هیچ کدام از بیماران گروه دوز کم (i) بهبودی نداشتند. بعد از دو هفته 20% بیماران گروه i و 50% بیماران گروه ii بهبودی داشتند. در پایان 8 هفته 80% بیماران گروه اول و 90.6% بیماران گروه دو بهبودی داشتند. دو بیمار در گروه دوز کم (i) قبل از پایان شش ماه دچار عود سریع شدند و لیکن در گروه دوز بالا (ii) هیچ بیمار دچار عود سریع نشد. بعد از پایان مطالعه 22 بیمار از گروه دوز کم و 29 بیمار از گروه دوز زیاد بهبودی کامل داشتند. بعد از پایان مطالعه، 6 بیمار در گروه دوز کم و 3 بیمار در گروه دوز زیاد عدم بهبودی داشتند که 3 بیمار در گروه i و دو بیمار در گروه ii مبتلا به شقاق قدامی بودند. بعد از یک سال پیگیری چهار بیمار در گروه یک و دو بیمار در گروه دو عود بیماری داشتند.

نتیجه گیری: به نظر می رسد افزایش دوز توکسین بوتولیسم باعث افزایش پاسخ درمان در بیماران مبتلا به شقاق مقعد می شود این افزایش دوز همراه باعوارض جانبی دایم نیست.