تاثیر مولانا بر اقبال لاهوری (هندی)

سرزمین پهناور و اصیل خراسان قدیم از دیر باز مهد فرهنگ و رشد و بالندگی زبان و ادب فارسی بوده است. از جمله شاعران مشهور خراسانی که تاثیر عمیقی بر فرهنگ هند داشته اند مولانا جلال الدین است. برای نخستین بار، زبان فارسی بعد از ورود اسلام به ایران به واسطه ی سلاطین سامانی و غزنوی در ایران و نیز سرزمین های مجاور و هند راه یافت. بعد از غزنویان، سلاطین گورکانی زبان فارسی را در هندوستان زنده نگه داشتند و قریب به ده قرن زبان فارسی، کشور هند را چنان تحت تاثیر قرار داد که بسیاری از شاعران و نویسندگان فارسی زبان و نیز غیر فارسی زبان به زبان فارسی شعر سرودند. از جمله شاعران هندی که دلبستگی و اشتیاق خاصی به زبان فارسی داشته اند علَامه اقبال لاهوری می باشد که با آنکه زبان مادریش زبان اردو بود ولی به زبان فارسی اشعار زیبا و روان و دارای معانی والا و بلند دارد؛ اقبال با اشتیاقی که به ایران و بویژه به مولانا شاعر خراسانی دارد آن چنان مجذوب و شیفته ی این شاعر ایرانی است که اورا به عنوان شیخ و مرشد و حکیم الهی می نامد و اغلب اشعار او تحت تاثیر افکار و اندیشه های مولاناست. «ظاهرا این علاقه و اعتقاد که نشانش در مثنویات و سایر آثارش هویداست غیر از مطالعه ی اقبال در مثنوی و دیوان کبیر تا حدَی متاَثر از تقریر شبلی نعمانی است.» (زرین کوب، 1368: 899) در این نوشته تلاش شده است جلوه هایی از شباهت های فکری و اعتقادی دو شاعر تبیین شود .