پهنه بندی آب های زیرزمینی آلوده به نیترات در ایران و استخراج رابطه آن با جمعیت و مصرف آب در بخش های کشاورزی و شهری

مدیریت کیفیت آب های زیرزمینی که زیر شاخه ای از مهندسی عمران- محیط زیست است، در مناطق خشک و نیمه خشک، از جمله ایران از اهمیت بالایی برخوردار است. نیترات یک آنیون شایع آلوده کننده آب های زیرزمینی است. مطالعه حاضر غلظت های متوسط و حداکثر نیترات در منابع آب زیرزمینی در ایران را بر اساس منابع معتبر منتشر شده علمی تعیین نموده است. مقادیر نیترات از مطالعاتی برداشت شدکه در آن ها غلظت نیترات با حداقل خطا در دوره های مختلف و در چاه های مختلف در یک منطقه اندازه گرفته شده بود. در مجموع 2353 نمونه نیترات از چاه های مختلف در 82 منطقه از 134 مقاله از همه استان های ایران استخراج شد. علاوه بر این در هر منطقه، غلظت متوسط و حداکثر نیترات مشخص شده و تکنیک های درون یابی کریجینگ (kriging) برای به دست آوردن پهنه بندی پارامترهای کیفیت آبهای زیرزمینی در نرم افزار arc gis مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که غلظت نیترات در برخی مناطق بالاتر از میزان حد مجاز استانداردهای ایران و جهان (50 میلی گرم بر لیتر) بوده و در برخی از مناطق در طی 5 سال گذشته افزایش یافته است. هم چنین رابطه ی بین غلظت میانگین نیترات با مصرف آب شرب، مصرف آب کشاورزی و جمعیت در ایران با استفاده از الگوریتم ژنتیک بدست آمد. این مطالعه نشان می دهد که آب مورد استفاده در مناطق کشاورزی مهم ترین منبع آلودگی آب های زیرزمینی به نیترات در ایران می باشد.