بررسی چندمعنایی پسوند «-َک» در زبان فارسی

پسوند «-َک» یکی از پرکاربردترین پسوندهای زبان فارسی است که با معانی مختلف استفاده می شود. با نگاهی به پیشینه ادبی زبان فارسی مشخص می شود که این پسوند به مرور زمان دچار چندمعنایی بیشتری شده است. لذا برای اثبات چندمعنا بودن این پسوند، از ملاک هایی بهره می گیریم که لاینز مطرح کرده است. با توجه به اینکه اشتقاق یکی از راهکارهای فعال واژه سازی در زبان فارسی است، این پسوند از عهده این وظیفه به خوبی برمی آید. در این پژوهش سعی بر این است تا از منظری متفاوت به انواع مختلف این پسوند نگریسته شود. دسته بندی هایی که در گذشته انجام گرفته، بیش تر بر اساس معنای این پسوند است. لذا در این پژوهش سعی شده تا علاوه بر معنا، بر ساختار پایه و وند و هم چنین برونداد آن ها نیز توجه شود. بر اساس نتایج به دست آمده در اغلب موارد، زیرساخت تشبیه باعث به کار بردن این پسوند شده است. این پژوهش از نوع کاربردی است به این صورت که نتایج به دست آمده، می تواند در اختیار مدرسین آموزش فارسی به غیرفارسی زبانان و هم چنین آموزش دهندگان در حوزه پسوند، قرار گیرد تا ابهامات به وجود آمده در این مورد برطرف گردد. شیوه گردآوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه ای بوده و داده های مورد نظر از دو فرهنگ زانسو و سخن جمع آوری گردیده است. به منظور بررسی ریشه شناسی واژگانی که دارای این پسوند هستند، از فرهنگ های ریشه شناسی استفاده شده است.