زیبایی شناسی اشعار جبران و سپهری

چکیده با توجه به مشابهت های زندگی این دو شاعر که هر دو هنرمند و نقاش بودند و به عرفان و تصوف علاقه داشته و از تاثیرات این مقوله در زندگی و آثارشان بهره برده اند. اشتراکات زیادی که در آثارشان وجود دارد لذا بر آن شدیم تا شمه ای از مشترکات آثار این دو شاعر را با هم مقایسه کنیم. هر سروده یا نوشته ای که ارزش زیباشناختی داشته باشد به ناچار می بایست به ارایه ها وهنرهای معانی، بیان وبدیع آراسته باشد، سخنور توانا، هنرمندی است که زبان را چونان مایه آفرینش هنری به کار می گیرد و با واژگان، زیبایی می آفریند و به آن ها جان می بخشد، واژگان در شعر به رنگ ها می مانند درنگاره، به سنگ ها در تندیسه و به آواها در ساخته های موسیقی. جبران و سپهری، دو شاعر هنرمند که اشعار و نوشته هایشان دلنشین و سحر آمیز می باشد، در آثار خود از فنون بلاغت و صناعات ادبی بهره برده اند، از جمله فن آشنایی زدایی، یعنی کاربرد واژه ها و جملات به صورت غیر قابل انتظار و برخلاف زبان کاربردی. مثلا سپهری می گوید: شب را نوشیده ام و بر این شاخه های شکسته می گریم، نور را پیموده ام، دشت طلا را در نوشتیم. هردو شاعرازا انواع تشبیه و استعاره استفاده نموده اند، از جمله جبران برتری مردم را به گله هایی مانند می کند که صدای شبانان آن ها را پیش می راند و یا سهپری زندگی را به پریدن سار به سیب، حوض موسیقی و شستن ظرف تشبیه می کند. جبران و سپهری جهت زیبا جلوه دادن سخن خود از انواع استعاره بهره برده اند مثلا جبران می گوید: خلق الناس عبیدا للذی یابی الخضوع که استعاره تبعیه می باشد و یا به قول سپهری: مادرم آن پایین استکان ها را در خاطره ی شط می شست که خاطره شط استعاره از عمر و زندگی است. سپهری با به کارگیری حس آمیزی به یکی از شاخصه های سبکی می رسد و با توجه به اینکه هر دو شاعر نقاش بوده اند همین امر تمایل آن ها رابه تصویرگری بیش تر کرده است و به جای سخن گفتن نقاشی می کنند و به جای ارجاع و اشاره مستقیم، مجسم می نمایند و شعرشان آکنده از تصویرها و رنگ ها ست که همه زمین های طبیعت، دوستی، عشق و مرگ را شامل می شود.