«ستاره خراسان در آسمان بخارا» تحلیلی کوتاه از زندگی و شعرناصر بخارایی

هرگاه دفتر ایام ایران بزرگ و خراسان کهن را ازآغاز تا امروز ورق می زنیم به نام هایی برمی خوریم که همگی اصحاب قلم و ارباب معرفت بوده اند. بی شک معرفی عمیق این شخصیت های شناخته و ناشناخته، بر غنای تاریخ ادبیات ایران خواهد افزود و با رشته ای نامرئی میان فارسی زبانان سراسر جهان پیوند قلبی، عاطفی و زبانی بی نظیری برقرار خواهد کرد. ناصربخارایی از چهره های ناشناخته خراسان کهن و قلمرو ماورالنهر در میان شاعران، سخنوران، عارفان و ادیبان زبان فارسی در قرن هشتم است. دیوان او شامل غزل، قصیده، ترجیع و ترکیب بند، قطعه، مسمط، مثنوی، دوبیتی و رباعی می شود که با تصحیح دکتر مهدی درخشان در سال 1353 به چاپ رسیده است. ناصر بخارایی اگر جه تعدادی قصیده دارد، شاعری غزل سرا است. در قصیده سرایی به انوری، ظهیر، سلمان ساوجی و ... نظر دارد و علاوه بر مدح، مضامینی چون تحمید خداوند، نعمت ائمه اطهار (س)، تفاخر، پند و اندرز و ... را در قصاید آورده است. غزل را به شیوه شاعران قرن هشتم سروده که از لحاظ وزن و مضمون، متنوع و عمده ترین درون مایه آن عشق و عرفان است. به طورکلی احوال روزگار، غربت و آوارگی، انتقاد از تصوف، عشق و عرفان، مسائل اخلاقی و اجتماعی و ... در شعر او منعکس شده است. اشاره به آیات قرآن کریم، احادیث، اساطیر و استفاده از اصطلاحات موسیقی، نجوم، ریاضی و ... از پشتوانه علمی فرهنگی نسبتاً غنی او حکایت می کند. میان اشعار حافظ شیرازی و ناصر بخارایی مشابهت زیادی در وزن، قافیه، ردیف، مضمون، ترکیب سازی و ... به چشم می خورد که می توان از تشابه اشعار این دو در زمینه های مختلف شعری سخن گفت و از زوایای مختلف به این مبحث پرداخت.