بررسی تطبیقی نوستالژی در اشعار محمد حسین شهریار و بدر شاکر السیاب

اصطلاح نوستالژی یا همان غم غریبی و دلتنگی در دوره معاصر و به دلیل رویدادهای سیاسی و اجتماعی رنگی دیگر به خود گرفته است. آن چه غم غربت را در وجود انسان ها می کارد جدایی از جایگاه اصلی، اوضاع و احوال اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، و به طور کلی وضع نابسامان زندگی کنونی است. می توان گفت این رفتار ناخودآگاه به منزله یک احساس عمومی در همه افراد متجلی می شود. نوستالژی یکی از موضوعات مهم شعر معاصر فارسی و عربی است. از جمله شاعران معاصری که حسرت گذشته های خوش ازدست رفته و یادکرد آن ها در اشعارشان بسامد فراوانی داشته است؛ محمد حسین شهریار و بدر شاکر السیاب هستند. موقعیت و شرایط زندگی، اندیشه و عاطفه قوی و آشنایی با بسیاری از شاعران و بزرگان منجر به برانگیخته شدن حس نوستالژیکی قوی در این دو شاعر شده است. این پژوهش بر آن است، که با بهره گیری از نظریات یونگ و فروید و به روش تحلیلی_توصیفی، به بررسی عوامل ایجاد غم غربت و حسرت به گذشته در شعر این دو شاعر نامور بپردازد. بررسی شعر شهریار و سیّاب، بیانگر این مطلب است که عمده عامل ایجاد غربت مکانی در این دو، مهاجرت از روستا به شهر است. از دیگر عوامل غربت این شاعران رمانتیک (حدّاقل در دورهای از زندگیشان) شکست و ناکامی در عشق است. علاوه بر آن مسائلی چون ویژگی های ظاهری، از دستدادن یکی از افراد خانوده نیز در آن دخیل میباشد. غربت زمانی این شاعران به دلیل عوامل گوناگونی چون ناخرسندی از زمانه ی خود به علت ستم و بی عدالتی دولتمردان، رسیدن به سنّ پیری، درد و رنج به دلیل بیماری که بعدها عارض شده است؛ از نتایج این پژوهش است.