جایگاه عوارض سطحی مرتبط با فرونشست در ارزیابی خطر لرزه ای (مطالعه موردی دشت سرایان- خاور ایران)

مقاله جایگاه عوارض سطحی مرتبط با فرونشست در ارزیابی خطر لرزه ای (مطالعه موردی دشت سرایان- خاور ایران)

خاور ایران جزء مناطق فعال زمین ساختی محسوب می گردد که مخاطراتی را در دهه های گذشته بدنبال داشته است. از جمله مخاطرات زمین شناختی در ایران گستره می توان به زمین لرزه و فرونشست سطح زمین اشاره کرد. برداشت بی رویه آب های زیرزمینی و خشکسالی های اخیر باعث ایجاد فرونشست در دشت سرایان شده است. دشت سرایان در پایانه گسل های فعال دشت بیاض و فردوس قرار دارد که از نظر ارتباط بین گسلش و فرونشست نیز حائز اهمیت است. شکاف ها و گسلش های نرمال از جمله عوارض سطحی ناشی از فرونشست در دشت سرایان می باشند که در حوالی روستای دوحصاران و سرند تجمع بیش تری دارند.

روند غالب این گسیختگی ها n345 است که با روند ساختارهای منطقه و نیز گسل راندگی فردوس همخوان است. اگرچه این عوارض بدون لرزه اند اما ممکن است در راستای گسل های مدفون در دشت ایجاد شده باشند. با توجه به ناپایداری سفره های آب زیرزمینی، فعالیت لرزه ای ناشی از گسل های فعال مجاور می تواند خطرات ناشی از فرونشست را تشدید کند و در صورت وجود گسل های زیر سطحی، دشت سرایان به یک منطقه فوق بحرانی تبدیل خواهد شد. از این رو استفاده از مطالعات ژئوفیزیکی و اندازه گیری های ژئودتیک به منظور شناسایی گسل های احتمالی مدفون و نیز پایش گسترش فرونشست در دشت سرایان ضروری به نظر می رسد.