بررسی جایگاه منصب قضاء از حیث تکسب در فقه مذاهب اسلامی

بررسی جایگاه منصب قضاء از حیث تکسب در فقه مذاهب اسلامی

منصب قضاء از خطیرترین مناصب حکومت اسلامی است، لذا تصدیاش نیازمند احراز شرایطی است. نکته مهم اینکه این منصب چه جایگاهی دارد؟ آیا صرفاً ادای تکلیف (وجوب کفایی یا عینی) از سوی قاضی جهت رفع تخاصم و در جهت تأمین مصالح عامه جامعه است یا وی میتواند از طریق تصدی آن، کسب درآمد کند و آن را نوعی شغل محسوب کند؟ موضوع این مقاله که به روش توصیفی و تحلیلی نگاشته شده، بررسی جایگاه این منصب در نظام اسلامی است و البته پاسخ به سؤالات فوق و این سؤال مهم که آیا حرص بر تصدی منصب قضاء به انگیزه تکسب از سوی قاضی، وی را از عدالت ساقط نمی کند؟ نتیجه نیز آن شده که نباید قضاء را جزو مکاسب رایج جامعه و دیگر مشاغل حکومتی قرار داد و باتوجه به ولایت تفویض شده از سوی حاکم به قاضی که در طول ولایت اوست، نباید شغلی به قصد درآمد و ثروت اندوزی باشد؛ بلکه منصبی است که قاضی آن را نه به نیت درآمد که برای حل وفصل میان خصوم و مصالح عامه یا از باب وجوب کفایی یا بعضاً عینی عهده دار می شود، ولو اینکه درآمدهایی برایش مشروع باشد.