مقایسه ی تاریخی ـ تطبیقی موقعیت اجتماعی زنان در دوره قاجاریه و دوره پهلوی

مقایسه ی تاریخی ـ تطبیقی موقعیت اجتماعی زنان در دوره قاجاریه و دوره پهلوی

موضوع موردبررسی در این پژوهش، مقایسه موقعیت اجتماعی زنان دوره قاجار و پهلوی می باشد که توسط سید اصغر ایرانی  و سیده مریم یحیی زاده انجام شده است. روش تحقیق، روش تاریخی-تطبیقی است. نحوۀ جمع آوری اطلاعات استفاده از روش کتابخانه ای و استفاده ازمنابع دست اول ودوم با استفاده ازابزارتحقیق فیش برداری بوده است. در بررسی و مقایسۀ دو جامعه قاجار و پهلوی مشخص گردید که؛ جامعۀ ایران در دوره ی قاجار جامعه پیش مدرن و سنتی و مردسالار بوده که با ورود افکار مدرنیته دچار تحولات ویژه ای شد. وضعیت پدرسالاری، ناامنی اجتماعی، نبود قانون، تعصب وغیرت محدودکننده، فرصتی برای دست یابی به هویت فردی وتحرک اجتماعی زنان فراهم نمی آورد. جنبش مشروطه هم نتوانست در عرصه قانون گذاری و وحقوقی زنان، به نتیجه ای برسد.

هرچند با آغاز دوره پهلوی اول ومدرن سازی، حیات اجتماعی زنان تاحدودی دگرگون شد و نخستین سیاست گزاری ازجمله تصویب قانون خانواده، ازدواج، طلاق، اشتغال و...درمورد زنان به دوره رضاخان مربوط است ولی زنان در دوره نوسازی زیرسلطه یک نظام استبدادی تجددخواه که الگوهای مرکزی را ازبالا برای هویت بخشی به زنان القامی کرد، قرارداشتند. در دوره پهلوی دوم نیز نوگرایی با الگوی غربی، راهبرد اصلی فعالیت های فرهنگی بود و مطبوعات ایران به ارایه الگوهایی می پرداختند که برآمده از فرهنگ غربی بودکه برجایگاه اجتماعی واقتصادی وسیاسی زنان تاثیرداشت. وجود استبداد سیاسی و وجود تفکرسنتی وبسته ی همراه با پوشش دینی در دوره قاجار وپهلوی از موانع موجود بر سر راه تحول اساسی زنان بوده که امکان بروز فردیت به زنان را نمی داد. درهر دو دوره هویت زنان ایرانی بیشتر معطوف به زنان درباری وطبقات بالا بوده وزنان طبقات پایین ومتوسط کمتر از تجدد گرایی تاثیر پذیرفته بودند.