بررسی جامعه شناختی زندگی و آراء میخائیل باختین درباره گفت و گو و چندآوایی در رمان

بررسی جامعه شناختی زندگی و آراء میخائیل باختین درباره گفت و گو و چندآوایی در رمان

میخائیل باختین، از معدود اندیشمندان بین رشته ای قرن بیستم حساب می شود که آراء وی حوزه‌های مختلفی همچون فلسفه، جامعه شناسی، روانشناسی، نقد ادبی و .. را در بر می گیرد. از این بین و در این میان، «نظریه رمان» او و بررسی آن در زمینه خاص جامعه‌شناسی ادبیات، با تاکید بر مقولات گفت و گو و چندآوایی و نگاهی به سرگذشت فکری و زیست وی، موضوع این مقاله است.

نگرش و نظرگاه باختین ساخت دیالکتیکی و چندگانه است. روش پژوهشی به کار رفته در این مقاله، اسنادی-کتابخانه‌ای و با نگاهی تحلیلی می باشد. از نظر باختین گفتگو صرفا شکلی از مبادله زبانی که میان دو آگاهی یا ذات موجود صورت می‌گیرد نیست. از دیدگاه وی، گفتگوگرایی مقوم دیدگاهی عام است، «الگویی از جهان» که بر تعامل و به هم پیوستگی مستمر تاکید می‌کند. عنصر محوری این جهان‌بینی این است که موجودات مونادهای از قبل بر ساخته نیستند بلکه در و از طریق روابط گفتگویی با سایر چیزها شکل می‌یابند، فرایندی که مستمر است و پایان و نهایتی غایی ندارد.