سالمندشناسی اسلامی، ضرورت بومی سازی دانش سالمندی در ایران با مروری بر آیات و احادیث

سالمندشناسی اسلامی، ضرورت بومی‌سازی دانش سالمندی در ایران با مروری بر آیات و احادیث

سابقه و هدف: بحث بومی‌سازی علوم در مراکز دانشگاهی ایران در کلیه‌ی گرایش‌های مرتبط با کار بر روی انسان، موضوعی است که همواره نقد شده است و دیدگاه‌های همسو و غیرهمسوی فراوانی داشته است. در میان دانش‌های نوین شکل‌گرفته در اواخر قرن بیستم، دانش مطالعه‌ی حیات زیستی، روانی و اجتماعی افراد سالمند یا جرونتولوژی در واقع از جدیدترین شاخه‌های علوم است. همانند علوم دیگر ریشه‌ی نوین این علم در غرب بنیان نهاده شده؛ و برای نخستین بار در سال‌های اخیر در دانشگاه‌های ایران پایه‌ریزی شده است. این مطالعه در پی بیان خاستگاه‌های نظری، اسلامی و عقیدتی این حوزه از دانش در جامعه‌ی شرقی و اسلامی است.

روش کار: این پژوهش مطالعه‌ای‌ مروری ازنوع کتابخانه‌ای است. در این مطالعه ابتدا به مجموعه‌ی آیات قرآنی، احادیث، سوابق و مستندات تاریخی با محوریّت سالمندان مراجعه شد؛ و متون مرتبط با واژگان کلیدی سالمند و سالمندی گردآوری و ثبت شد. در این پژوهش همه‌ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه‌براین، نویسندگان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: مطابق منابع موجود فقهی و اسلامی به نظر می‌رسد برای بومی‌سازی و استناد به منابع قرآنی و روایی اسلامی، بسترهای کهن فرهنگ ایرانی و اسناد فقهی فراهم است و توجه به آنها ضرورت دارد.

نتیجه‌گیری: با توجه به کامل و جاودانه بودن اسلام و احاطه‌ی آن بر ساختار وجودی انسان و نیازهای حقیقی او، تدوین سرفصل دروس مصوب رشته‌ی جدید سالمندی مبتنی بر اصول و موازین اسلامی، ضرورت دارد.