اثر ترکیب سطوح مختلف 2,4-d و bap در محیط کشت 1/4 ms بر برخی خصوصیات کالوس زایی قطعات گره دار شاخه فرعی میانی نسترن وحشی

اثر ترکیب سطوح مختلف 2,4-d و bap در محیط‌کشت 1/4 ms بر برخی خصوصیات کالوس‌زایی قطعات گره‌دار شاخه فرعی میانی نسترن وحشی

پژوهش حاضر در راستای دست‌یابی به روش مناسب ریزازدیادی گیاه دارویی نسترن وحشی (rosa canina l.) به‌عنوان مهم‌ترین پایه گل رز انجام‌ پذیرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با دو فاکتور bap با غلظت‌های (صفر، 0.75، 1.5، 2.25 و سه mgl-1) و 2,4-d با غلظت‌های (صفر، 1.5، 2.5، چهار و 5.5 mgl-1) در محیط‌کشت ms 1/4 در چهار تکرار (هر تکرار شامل دو ریزنمونه) انجام‌شد.

نمونه‌ها در اواسط فصل پاییز از قسمت‌میانی ساقه‌های فرعی میانی درختچه‌ای در مرحله میوه‌دهی (قرمز پررنگ) تهیه‌شدند، قطعات‌گره‌دار 1.5 سانتی‌متری با اتانول 70 درصد به‌مدت یک دقیقه و هیپوکلریت سدیم 10 درصد به‌مدت 15 دقیقه ضدعفونی و سپس آب‌شویی شدند. نمونه‌ها در اتاق رشد در دمای 23 تا 25 درجه‌سانتی‌گراد و دوره فتوپریودی 16 ساعت روشنایی و هشت ساعت تاریکی نگه‌داری شدند.

پس از گذشت سه ماه از تاریخ‌کشت و بدون انجام هیچ‌گونه واکشتی، آزمایش متوقف‌گردید. نتایج نشان داد؛ در محیط‌کشت 1/4 ms، افزایش غلظت 2,4-d موجب افزایش دو شاخص وزن تازه و خشک کالوس و افزایش غلظت bap موجب کاهش دو شاخص مذکور می‌شود. تیمار دارای 2.5 mgl-1 2,4-d به‌علاوه 0.75 mgl-1 bap، تیمار دارای 5/5 mgl-1 2,4-d به‌علاوه 2.25 mgl-1 bap و هم‌چنین تیمار دارای 5/5 mgl-1 2,4-d به‌علاوه 0.75 mgl-1 bap بیشترین وزن تازه و خشک کالوس را داشتند. در ضمن، کالوس‌های به‌دست آمده دارای بافتی با سفتی متوسط (ترد)، ناصاف (گره‌دار) و به رنگ سفید برفکی آمیخته به سبز کم‌رنگ بودند، روی برخی از کالوس‌ها لکه‌های صورتی نیز مشاهده شد.