بررسی علل فرار آب از مخزن سد خاکی بناب مرند

سد خاکی بناب مرند که سالها پیش ساخته شده است، به دلیل نشت و فرار آب، دچار مشکل شده است. بر اساس مطالعات زمین شناسی، سنگ بستر سد را سنگهای آذرآواری و کنگلومرای پلیوسن نیمه سیمانی شده تشکیل می دهد. براساس آزمایشات نفوذپذیری و داده های حاصل از آزمایشات لوفران و لوژان  و همچنین مشخصات مغزه های حفاری، نفوذپذیری توده های خاکی و سنگی بررسی گردیده است. نتایج تحقیقات نشان می دهد که آب مخزن از طریق لایه های با نفوذپذیری زیاد خالی می شود. با توجه به ساختار آبرفتی و عدم سیمانتاسیون کافی مصالح بستر، با افزایش تراز آب مخزن و افزایش گرادیان هیدرولیکی، سرعت نفوذ فرار آب می شود.

در این مقاله ضمن بررسی علل فرار آب از مخزن و پی سد، روشهای مختلف آب بندی پی و مخزن از جمله امکان استفاده از پوشش آب بند (بلانکت) رسی و استفاده از ژئوممبرین مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بررسی ها نشان می دهد که علیرغم مناسب بودن بلانکت رسی در مخزن، به دلیل وجود لایه های نفوذپذیر، استفاده از ژئوممبرین بر روی بدنه سد و بستر مخزن در نزدیکی محور، اولویت بیشتری دارد.