بررسی عوامل کالبدی – فضایی در شکل دهی به هویت شهرهای ایرانی – اسلامی

هویت کالبدی از نظر مفهومی با اصطلاحات "شخصیت" و "حس مکان" مترادف است. امروزه موضوع بازشناسی هویت و احیای آن به ضرورت مهمی در سیاستگذاری های شهری و تعیین ساختار فرهنگی در شهرها تبدیل شده است. هویت شهر به عنوان شاخص ترین نمود فضایی هویت جامعه عهده دار تبیین ارزش ها، هنجارها و روابط انسانی در ساخت فضایی شهری است. با گسترش بی ضابطه بسیاری از شهرهای بزرگ و افزایش جمعیت، تسلط مسئولین شهری نیز به کنترل اوضاع اجتماعی و پرداختن به امور سیمای شهرها و ساماندهی آنها نیز کمتر از گذشته گردیده و حفظ هویت سیمای بصری شهرها نیز به فراموشی سپرده شده است. یکی از مسائل شهرهای جدید، بحث هویت شهری در این گونه شهرها است. کم توجهی به ابعاد و عوامل هویت بخش در شهرهای جدید، باعث ایجاد محیط هایی مصنوع و تهی از هویت انسانی می گردد. از نتایج این امر، پایین بودن احساس تعلق مکانی، همبستگی و مشارکت اجتماعی کاهش انگیزه ساکنان برای ادامه سکونت و تاثیر در عدم تحقق اهداف جمعیتی است. لذا شناخت مولفه های هویت بخش به نو شهرها، بررسی هر شهر جدید به لحاظ برخورداری از این عوامل تحلیل رابطه بین فاکتورهای هویت شهری و میزان تعلق مکانی شهروندان، شناخت نقاط ضعف و قوت شهرها در این زمینه می تواند به حل بسیاری از مشکلات ناشی از بی هویتی این گونه شهرها کمک نمایند. از طرفی استقرار فعالیت های انسانی محور، رفت و آمد پیاده و تعامل چهره به چهره می تواند متضمن بروز حیات مدنی و هویت شهری گردد. در این مقاله نگرش اجمالی به بررسی عوامل کالبدی-فضایی در شکل دهی به هویت شهرهای ایرانی-اسلامی پرداخته شده است.