تأثیر مکمل روی بر رشد قدی دختران کوتاه قد دبستانی

زمینه: توقف رشد جسمی یکی از تظاهرات زودرس کمبود روی است.

هدف: مطالعه به منظور تعیین تأثیر مکمل روی بر رشد قدی دختران دبستانی (مقطع پنجم دبستان) شهر قزوین انجام شد.

مواد و روش ها: این کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور طی 5 ماه در سال 84-1383 انجام شد. 30 دانش آموز کوتاه قد (زیر صدک- سوم قدی) 10 تا 11 ساله به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. به یک گروه داروی سولفات روی به میزان 15 میلی گرم در روز و به گروه دیگر دارونما داده شد. 15 دانش آموز سالم نیز جهت مقایسه رشد در نظر گرفته شدند. سطح سرمی روی، وزن، قد و وضعیت تغذیه در ماه های صفر، 4،3،2،1 و 5 برای هر دانش آموز اندازه گیری شد. داده ها با آزمون های آماری واریانس، تی و مجذور کای تجزیه و تحلیل شدند.

یافته ها: از 725 دانش آموز مورد بررسی، 52 نفر (%7.1) زیر صدک سوم قدی قرار داشتند که 30 نفر از آنها وارد مطالعه شدند. میانگین سنی دانش آموزان شرکت کننده 10.5±0.5 سال بود. غلظت سرمی روی قبل و بعد از درمان در گروه دارو به ترتیب 89.5±12.99, 81.1±9.04 میکروگرم بر دسی لیتر و در گروه دارونما 72.66±7.82, 86.13±17.80 میکروگرم بر دسی لیتر بود که در گروه دارو افزایش و در گروه دارونما کاهش نشان داد و این تفاو ت ها از نظر آماری معنی دار بود (p=0.009). تنها یک کودک غلظت سرمی روی اولیه زیر 70 میکروگرم بر دسی لیتر داشت. میانگین تغییرات رشد در هر سه گروه در ماههای 3،4 و 5 پس از درمان نسبت به ابتدای مطالعه افزایش معنی داری را نشان داد. این تفاوت در گروه دارو چشمگیر و در حد رشد قدی کودکان گروه شاهد بود (p=0.004). تغییرات رشد قدی در انتهای مطالعه در گروه دارو 3.22±0.9، در گروه دارونما 2.23±0.7 و در گروه شاهد 3.02±1.59 سانتی متر بود. درصد افزایش وزن نسبت به ابتدای مطالعه تنها در ماه آخر معنی داری بود.

نتیجه گیری: مکمل روی تأثیر مثبتی در افزایش قد، وزن، غلظت سرمی روی، بهبود وضعیت اشتها و تغذیه کودکان دارد. لذا، با توجه به شیوع قابل ملاحظه کمبود روی در بین دانش آموزان، استفاده از مکمل روی در این گروه سنی توصیه می شود.