طراحی الگوی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اساس اسلام

طراحی الگوی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اساس اسلام

سابقه و هدف: پژوهش‌های داخلی و خارجی متعددی درباره درمان روان‌شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد انجام شده و اثربخشی آن را تأیید کرده است؛ اما امروزه با مشخص‌شدن نقش مذهب بیماران در درمان اختلالات روانی، مطالعات مذهبی-روان‌شناختی که به بررسی نقش مذهب افراد در درمان آنان می‌پردازد در سطح جهانی افزایش یافته است؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اساس مفاهیم اسلامی برای به‌کارگیری در فرایند درمان افراد مسلمان با باورهای مذهبی بود.

روش کار: به‌منظور بررسی چگونگی الگوی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اساس مفاهیم اسلامی با بهره‌گیری از روش کیفی نظریه داده‌بنیاد (متنی)، مفاهیم نظری رویکرد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در قرآن کریم، تفسیر المیزان و اصول کافی واکاوی شد و با تبادل نظر با متخصصان علوم روان‌شناسی و متخصصان علوم اسلامی، مفاهیم موجود در متون اسلامی که با مفاهیم نظری رویکرد یادشده قرابت معنایی و مفهومی داشت، انتخاب و تعریف شد و در ادامه مفاهیم به‌دست‌آمده در دو مرحله باز و محوری کدگذاری شد و در مرحله سوم با اجرای کدگذاری انتخابی، مقوله‌های اصلی استخراج و ارتباط بین آنها مشخص شد. مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: در این پژوهش الگوی پذیرش و تعهد بر اساس مفاهیم اسلامی طراحی و ارائه شد. این الگو از دو قسمت فرایندهای سلامت روانی که نشان‌دهنده قلب سلیم و فرایندهای آسیب روانی که نشان‌دهنده قلب مریض است تشکیل شده است.

نتیجه‌گیری: درمانگران با استفاده از الگوی اسلامی ارائه‌شده در این پژوهش می‌توانند نتایج اثربخش‌تری در درمان اختلالات روانی در بین بیماران مسلمان در کشورهای اسلامی به دست آورند.