مقایسه استفاده از نور در یک بنا سنتی ایرانی (خانه طباطبایی) و یک بنای معاصر غرب (گنبد رایشتاگ)

کاربرد مفاهیم پایداری و اهداف توسعه پایدار در جهت کاهش اتلاف انرژی و آلودگی محیط زیست در معماری، مبحثی به نام معماری پایدار را به وجود آورده است. در این نوع معماری، ساختمان نه تنها با شرایط اقلیمی منطقه خود را تطبیق می دهد، بلکه ارتباط متقابلی با آن برقرار می کند. نور طبیعی یکی از انرژی های پاک، قابل دسترس و تبدیل پذیر می باشد که می تواند آلودگی های محیطی را بسیار کم کند. از دیدگاه همان نور جزء اساسی و ضروری در ساختمان است. که کار آن روشن کردن فضا به منظور قابل رویت ساختن آن است. که متاسفانه امروزه در جامعه ایرانی به این عنصر مهم و حیاطی در معماری هیچ توجهی نمی شود. استفاده از نور طبیعی و خلق آثار با این پدیده نه تنها باعث کاهش استفاده از نور مصنوعی (برق) می شود بلکه باعث زیبایی و تنوع در ساختمان ها می شود. با نگاهی به گذشته، به راحتی می توان اهمیت نور در دورهای قبل پی برد که امروز این عنصر مهم در معماری ایرانی نادیده گرفته شده است و با نگاهی به معماری معاصر جهان می توان حس کرد که ما از عنصر نو بی بهره بودیم. نور طبیعی که حامل انرژی حیات بخش درونی است به عنوان یکی از منابع وجود حیات بر روی زمین محسوب می گردد. علاوه بر آن نور می تواند با رنگ ها و جلوه های متفاوت خود باعث تغییر چهره یک مکان شود زیرا نور در هر یک از فصول سال در آب و هواهای متفاوت و یا در هر زمانی از طول روز دارای چهره ای مخصوص به خود می باشد. در این مقاله ما سعی کرده ایم به مقایسه چگونگی استفاده از نور در دو دوره ی مختلف و در دو مکان مختلف یعنی خانه زمان قاجار در ایران و گنبد رایشتاگ در المان بپردازیم و اینکه در معماری حال حاضر ما هیچ توجهی به این دو موضوع نشده است و معماری ما نسبت به گذشته سیر نزولی داشته و از علم روز دنیا نیز به چه اندازه عقب مانده است. ابتدا ما به معرفی اجزا نورگیری و چگونگی استفاده از آنها در ساختمان سنتی و گنبد رایشتاگ، و سپس به مقایسه و نتیجه گیری در این بحث می پردازیم. روش این پژوهش مبتنی بر پژوهش محور است. نتایج به دست آمده از این پژوهش با هدف معماری پایدار به اصلاح رابطه انسان، طبیعت و معماری می پردازد.