ارزیابی و پهنه بندی gis پایه آلودگی هوای شهر تبریز

آلودگی های زیست محیطی از جمله آلودگی هوا یکی از مشکلات قرن حاضر بوده و تهدیدی برای جامعه بشری محسوب می شود. در این راستا مدیریت بهینه در کنترل و پیش گیری آلودگی بمنظور بهبود شرایط سهم بسزایی دارد که فناوری پیشرفته سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) از جمله سیستم های مدیریتی کارا در این زمینه به شمار می رود. شهر تبریز یکی از کلان شهرهای دچار به بحران آلودگی می باشد که ایستگاه های سنجش آلودگی در سطح این شهر به صورت نقطه ای و در مناطقی از شهر پراکنده هستند، بنابراین فقط میزان آلاینده در همان نقطه تا شعاع محدودی مشخص بوده و در مورد میزان آلاینده ها در شعاع های دورتر اطلاعاتی در دست نیست که همین موضوع یکی از مشکلات عمده در مدیریت کیفیت هوا به شمار می رود. در پژوهش حاضر جهت ارزیابی میزان تراکم آلاینده ها در سطح شهر تبریز از داده های ایستگاه های پایش آلودگی هوای آبرسان، میدان نماز، حکیم نظامی، باغ شمال و راه آهن شهر تبریز که بصورت 24 ساعته آلاینده های ازن، دی اکسید گوگرد، دی اکسید نیتروژن و دی اکسید کربن را در این مناطق و حریم آن اندازه گیری می کنند، استفاده شد. سپس دادههای مربوط به آلاینده های فوق پس از استخراج و مطمئن بودن از صحت آن ها با استفاده از روش های آماری و gis دسته بندی و در محیط نرم افزاری arc map توسط افزونه زمین آماری و با استفاده از روش درون یابی idw original در منطقه مورد مطالعه پهنه بندی و ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که عواملی مانند موقعیت جغرافیایی و توپوگرافی، کاربری های تجاری، اداری و صنعتی، سرانه پایین معابر و فضای سبز از عمده ترین عوامل ایجاد آلودگی در نواحی مرکزی شهر تبریز می باشد.