بره موم؛ فرآورده دارویی ارزشمند زنبور عسل با منشا صمغ و رزین گیاهان

بره موم یا چسب زنبور عسل به عنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی شناخته می شود که مواد اولیه آن توسط زنبور عسل از گیاهان به ویژه جوانه گل ها و برگ ها جمع آوری می گردد. زنبورهای عسل با جمع آوری مواد مترشحه گیاهی مختلف از جمله صمغ، رزین، موسیلاژ، شیرابه های لاتکس و گاها بخش هایی از قسمت سبز جوانه و در ادامه فرآوری آن در داخل کندو و اضافه کردن مقداری موم و گرده گل بره موم را تولید می کند. نقش اکولوژیک بره موم در کندو حمایت فیزیکی و شیمیایی از کلنی در برابر پارازیت ها و بیمار گرهاست و جهت پر نمودن درزها و شکاف های داخلی کندو، بره مومیایی اجساد و لاشه های مهاجمین کندو، ضد عفونی و صیقلی نمودن جدار داخلی کندو و حجرات شان و هم چنین اثرات آنتی بیوتیکی به عنوان بخشی از مکانیسم دفاعی کلنی زنبور عسل در برابر بیمارگرهای متعدد مورد استفاده قرار می گیرد. از مهم ترین فعالیت های بیولوژیکی بره موم در مصارف انسانی می توان به ضدسرطان، ضد التهاب، آنتی بیوتیک، ضدقارچ و ضد مسمومیت کبدی اشاره کرد. کیفیت بره موم تولید شده به وسیله زنبورعسل بر مبنای منبع گیاهی آن ارزیابی می شود در نتیجه خواص فیزیکی و شیمیایی بره موم اعم از رنگ، طعم و بو، مواد موثره و خواص دارویی آن متاثر از نوع صمغ و رزین گیاهان می باشد. به دلیل فلور غنی گونه های گیاهی و اقلیم های متعدد؛ تنوع بالایی به لحاظ منابع گیاهی صمغ و رزین در کشور وجود دارد. گیاهان تیره سرو cupressaceae، کاج pinaceae، بید salicaceae، توسکا betulaceae و چتریان umbelliferae مهم ترین منابع صمغ و رزین در ایران می باشند که در تهیه بره موم زنبورعسل حائز اهمیت هستند. با توجه به غنای بالای کشور به لحاظ گیاهان مولد صمغ و رزین و تنوع بره موم تولیدی در زنبورستان ها به عنوان یک فرآورده دارویی فراسودمند و طبیعی می توان با تحقیقات بیش تر زمینه استفاده گسترده تر آن در بخش های مختلف پزشکی، دامپزشکی، صنایع غذایی و آرایشی و بهداشتی را فراهم نمود.