ارزیابی تغییرپذیری محتوای الکترون یونسفری بیش از رخداد زمین لرزه ها (مطالعه موردی: زمین لرزه 16 آوریل 2016 مویسن 7/8= mw)

مقاله ارزیابی تغییرپذیری محتوای الکترون یونسفری بیش از رخداد زمین لرزه ها (مطالعه موردی: زمین لرزه 16 آوریل 2016 مویسن 8/7= mw)

زمین لرزه یکی از تلخترین و مخرب ترین حوادثی است که زندگی بشر را همواره متأثر ساخته است. بدین جهت این حادثه طبیعی، ذهن محققین و دانشمندان را به خود مشغول کرده است تا بتوانند نشانه هایی را قبل از وقوع زمین لرزه بیابند و سعی در پیش بینی آن نمایند. زمین لرزه ها علاوه بر اینکه باعث ایجاد تغییراتی در لیتوسفر می شوند، می توانند اتمسفر را نیز متأثر سازند. یونسفر از بخش های میانی تا بالایی اتمسفر است (ارتفاع بین 50 تا 600 کیلومتر) و قسمت های عمده ای از آن توسط پرتوهای ایکس و فرابنفش ناشی از فعالیّت های خورشیدی یونیزه شده است. محتوای الکترونی یونسفر تحت تاثیر عواملی مانند فعالیّت های خورشیدی، تشعشات کیهانی، برخی عوامل زمینی بشرزاد (مانند امواج رادیویی و سیگنال های رادیویی و هارپ) و طبیعی (رخداد زمین لرزه های نسبتا قوی) قرار می گیرد.

وقوع زمین لرزه های بزرگ، به واسطه تاثیر بر ویژگی های مغناطیسی زمین (ژئومغناطیس)، باعث تغییرات نسبتا کوتاه مدّت در محتوای الکترونی یونسفر می شوند. بر اساس پژوهش های انجام گرفته یکی از پیش نشانگرهای زمین لرزه، تغییرات غیرعادی محتوای الکترونی قبل از وقوع زمین لرزه های بزرگ (بزرگ تر از 9 ریشتر) است. در این پژوهش تغییرات tec در زمین لرزه مویسن تعیین و بررسی شده است. برای آشکارسازی رابطه ی بین آنومالی تغییرات محتوای الکرونی، زمین لرزه های بزرگ و فعالیت خورشیدی از از راهکاری مبتنی بر تبدیل موجک استفاده شده است. هم چنین از همبستگی متقاطع برای آشکارسازی ارتباط بین آنومالی تغییرات محتوای الکترونی و زمین لرزه های بزرگ استفاده شده است. نتایج حاصل تغییرات معنی دار محتوای الکترونی را در محدوده 62 روز مانده به زمین لرزه به خوبی نشان می دهند.