بررسی منشأ و پراکنش کانی های رسی در سه توالی پستی و بلندی اقلیمی در خاک های استان فارس

مقاله بررسی منشأ و پراکنش کانی های رسی در سه توالی پستی و بلندی اقلیمی در خاک های استان فارس

این مطالعه به منظور شناسایی منشأ و تکامل کانی های رسی خاک در سه ردیف پستی و بلندی اقلیمی در خاک های استان فارس در جنوب ایران صورت گرفت. بر اساس نقشه های خاک، سری های خاک انتخاب شده و پروفیل های شاهد حفر گردیدند. سپس خاک ها بر اساس راهنمای نقشه برداری خاک و کلید تاکسونومی خاک تشریح و طبقه بندی گردیدند. پانزده پروفیل شاهد برای مطالعات کانی شناسی در نظر گرفته شد. سپس بر اساس روش نیمه کمی، مقدار نسبی کانی های رسی مشخص شد. کانی های اسمکتیت، کلریت، ایلیت، پالیگورسکیت، ورمیکولیت، کائولینیت، کوارتز و کانی های مخلوط در بخش رس خاکهای مورد مطالعه یافت شدند.

وجود این کانی ها، بیانگر مراحل اولیه هوادیدگی تا هوادیدگی متوسط خاک است. منشا بیشتر کانی های رسی (ایلیت، کلریت و کائولینیت) در خاکرخ های مطالعاتی توارثی بوده و در مورد کانی اسمکتیت منشأ این کانی را می توان توارثی، تغییر شکل ایلیت و تبدیل پالیگورسکیت به اسمکتایت و نوسازی در مناطق با زهکشی ضعیف نسبت داد. بطور کلی در بررسی پراش های پرتو ایکس نمونه ها دیده شد که از موقعیت بالای شیب به طرف پایین شیب از شدت پیک های ایلیت و کلریت کاسته و بر شدت پیک های اسمکتیت و کانی های مخلوط افزوده می شود.