شهرسازی پایدار در مناطق کویری

شهرسازی پایدار در مناطق کویری (نمونه موردی: شهر ابوزیدآباد)

رشد سریع جمعیت و گسترش ناموزون شهرنشینی در کشور، آهنگ بحرانی نمودن مسایل محیط طبیعی در شهرهای کویری، که تشکیل دهنده بخش قابل ملاحظه ای از شهرهای ایران هستند را سرعت بخشیده است. محدودیت منابع طبیعی و وضعیت حساس زیست محیطی این مناطق ( هم چون محدودیت اراضی مناسب، آب، و ...)، مدیریت صحیح و بهره برداری پایدار از منابع مزبور را اقتضا می نماید.

بدون شک، دانش معماری و طراحی شهری، که به عنوان رشته هایی که مسئولیت شکل دهی کالبدی محیط شهرها را به عهده دارند، می توانند نقش دوسویه ای، در جهت حفظ و ترمیم ظرفیت های محیطی و یا متقابلا در جهت تخریب و آسیب رسانی غیرقابل جبران به محیط طبیعی ایفا نمایند. بر اساس مطالعات صورت گرفته، اصول معماری پایدار در بسیاری از بناهای بومی و سنتی کشورمان، به طور نسبی رعایت شده است؛ از این میان معماری بناهای روستایی به عنوان نمونه ی بارزی از بومی مداری، معیارهای همراهی با پایداری از قبیل حفظ محیط زیست و استفاده از عوامل مفید اقلیمی در درون بنا را با نگاه به عناصر شکل دهنده ی معماری بومی از قبیل فرهنگ، اقتصاد، اجتماع و طبیعت به درستی رعایت نموده است. نگاهی به بافت های تاریخی و معماری شهرهای کویری ایران نشان می دهد که ساکنان این مناطق یکی از بارزترین وجوه شناسایی قوانین حاکم بر عالم وجود و طبیعت را که منبعث از جهان بینی اسلامی می باشد

در جهت ایحاد محیطی پایدار و مناسب زندگی انسان، تجلی کالبدی بخشیده اند. این شهرها اصول و روش هایی را به کار گرفته بودند که نه تنها تخریب و خسرانی را به محیط تحمیل نمی کردند، بلکه همواره به عنوان عامل کمال بخشیدن به محیط نیز ایفای نقش می نمودند. به عبارت دیگراصول شکل دهنده این شهرها نه تنها پاسخگوی نیاز انسان بوده اند، بلکه فراتر از آن در جهت رشد و تعالی او نیز ایفای نقش مین مود. نمونه موردی بحث شده، شهر ابوزیدآباد از توابع کاشان و بررسی ویژگیهای شهرسازی و معماری سنتی آن است. روش تحقیق حاضر به شیوه توصیفی تحلیلی است و بررسی میدانی نیز انجام شده است.