برگزیده ای از تاثیر کلام وحی در دیوان همام تبریزی

برگزیده ای از تاثیر کلام وحی در دیوان همام تبریزی

مولانا همام الدین تبریزی بزرگترین شاعر تبریز محسوب می گردد وی در روزگار خود از گروه علما و عرفا به شمار می آمده و جنبه ی علم و عرفان وی بر هنر شاعری غالب بوده است. وی در نزد بزرگان زمان خود مقامی بس ارجمند داشته و از نهایت احترام و تکریم آنان برخوردار بوده است. همام نیز از میان شاعران پیشین از سنایی، انوری و نظامی و از میان گویندگان معاصر خود از سعدی تأثر یافته است.

به جرأت می توان گفت که کمال سبک همام بستگی به تتبُّع از غزل های سعدی دارد و پیروی از شیوه اوست که غزل های همام را حلاوت و شیرینی بخشیده است. سعدی و همام در یک نقطه با هم اشتراک کامل دارند و آن نقطه ی اشتراک خاندان معروف جوینی است . از شاعرانی که از همام متأثر شده اند عبید زاکانی، حافظ، کمال خجندی و شمس مغربی را می توان نام برد. یکی از برجسته ترین و مشخص ترین خصیصه سبک سعدی در غزل عاشقانه است در غزل های همام نیز آشکارا دیده می شود و در اثر وجود همین خصوصیات مشترک است که گاهی بازشناختن برخی از غزل های آنان جز با تعمّق و دقّت بسیار مقدور نیست. مطالعه غزل های همام این حقیقت را روشن می سازد که وی اگرچه مستقیماً نزد سعدی تلمّذ نکرده ولی در معنی شاگرد اوست و اگر شعر شاگرد به شعر استاد ماننده باشد جای شگفتی نیست و جز آن نباید انتظار داشت. و این امر در همان روزگار سعدی و همام بر مردم شعر شناس و صاحب ذوق روشن بوده است. دراین مقاله به اشاره ها و تلمیحات آیات قرآن کریم در دیوان همام تبریز یپرداخته شده است.