پایش شیوع گواتر و میزان ید ادرار در دانش آموزان 8 تا 10 ساله استان زنجان؛ 1375

مشکل کمبود ید و اختلالات ناشی از آن در نقاط مختلف دنیا وجود داشته، این اختلالات در ایران نیز شناخته شده و برنامه کنترل و پیشگیری از بروز این اختلالات از جمله تولید و توزیع نمک یددار از سال 1368 به مرحله اجراء درآمده است. به منظور پایش برنامه کشوری مبارزه با کمبود ید در سال 1375، این بررسی در دانش آموزان 8 تا 10 ساله استان زنجان انجام شد. طی یک بررسی توصیفی-مقطعی از طریق نمونه گیری تصادفی تعداد 1400 دانش آموز (به تعداد مساوی دختر و پسر) از نظر شیوع گواتر از طریق معاینه بالینی، اندازه گیری t4 ,t3 سرم به روش رادیوایمونواسی و جذب (t3ru)t3 و نمونه برداری ادراری برای اندازه گیری ید ادرار به روش هضم مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین t3 ,t4 سرمم به ترتیب: 136±24 μg/dl ,9.0±1.3μg/dl بود. تفاوتی بین آنها در دو جنس و بین دانش آموزان شهری و روستایی وجود نداشت. یک نفر t4 بالاتر از 12.5 μg/dl داشت، دفع ادراری ید در جمعیت مورد مطالعه 94 μg/dl بوده که در 94% موارد بیشتر از 10 μg/dl بود. ید ادرار کمتر از 5 μg/dl در 3% موارد وجود داشت. درصد کلی گواتر در استان 51% بوده که به ترتیب در دختران و پسران 57% و 45% بود. یافته های این بررسی نشان می دهد که 7 سال پس از شروع ید رسانی و 2 سال پس از آنکه بیش از نیمی از جمعیت استان از نمک یددار استفاده کرده اند، ید ادرار در گروه سنی 8 تا 10 ساله استان به حد مطلوب سازمان جهانی بهداشت رسیده است. اما با توجه به اینکه هنوز 51% از جمعیت مورد مطالعه مبتلا به گواتر هستند، این استان از نظر گواتر آندمیک محسوب می شود.