تعیین مسیر بهینه آزاد راه اهواز- دهدز با در نظر گرفتن معیارهای زیست محیطی، اقتصادی و فنی با استفاده از تکنیک های سنجش از دور و gis

هدف از این تحقیق ارائه روشی برای تعیین مسیر بهینه با در نظر گرفتن جنبه های زیست محیطی، اقتصادی و فنی با بهره گیری از قابلیت های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. در طراحی مسیر علاوه بر رعایت نکات فنی و اقتصادی باید به خصوصیات زیست محیطی نیز توجه نمود، تا احداث آن حداقل آسیب ها را به محیط زیست وارد نماید. لحاظ نمودن تعداد زیادی از مشخصات به روش های دستی و سنتی به سادگیری میسر نمی باشد. در مقابل، فن آوری gis امکان تلفیق حجم زیادی از اطلاعات را میسر ساخته و تصمیم گیری را ساده تر می سازد. در این مقاله روشی ارائه شده است که بر اساس آن می توان مسیری بهینه از نظر زیست محیطی، اقتصادی و همچنین فنی از شهرستان اهواز تا شهرستان دهدز (واقع در استان خوزستان) ارائه نمود. لذا با در نظر گرفتن وضعیت زمین شناسی (سازند، گسل ها)، آبراهه ها، توپوگرافی (شیب، ارتفاع)، پوشش گیاهی، کاربری اراضی، جمعیت و مناطق حفاظت شده به طراحی کوتاه ترین مسیر با صرف کمترین هزینه بین این دو نقطه پرداخته شده است. در این روش، ابتدا لایه های اطلاعاتی مورد نیاز برای مسیریابی از منابع مختلف جمع آوری شدند و با تبدیل این لایه ها به تصاویری هم مرجع از لحاظ موقعیت مکانی، امکان همپوشانی آن ها فراهم شد. جهت ارزش گذاری لایه های اطلاعاتی ابتدا تابع هزینه ی هر یک از لایه ها نسبت به معیارهای مختلف محاسبه شد و در ادامه نتایج به دست آمده برای لایه های اطلاعاتی مختلف با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی (fahp) مقایسه شدند. نتایج حاصل از fahp در نرم افزار arcgis نشان می دهند که مسیر طراحی شده نسبت به مسیری که قبلا در منطقه احداث شده است، از نظر زیست محیطی، اقتصادی و فنی دارای شرایط مطلوب تر و از نظر طولی کوتاه تر می باشد. مطلوب بودن مسیر طراحی در معیار زیست محیطی شامل عبور کمتر مسیر طراحی شده از مناطق دارای پوشش گیاهی، عبور کمتر از محل آبراهه ها و گسل های موجود در منطقه و عدم عبور از مناطق حفاظت شده می باشد.