اثر مصرف خوراکی گیاه بولاغ اوتی (nasturtium officinale) در کنترل قند و چربی در موش های صحرایی دیابتی

زمینه و هدف: یکی از روش های درمان بیماران دیابتی استفاده از رژیم های غذایی گوناگون می باشد. استفاده از گیاه بولاغ اوتی یکی از این رژیم ها است که در برخیاز مناطق استان کرمان کاربرد دارد. در پژوهش حاضر اثرات گیاه بولاغ اتی در کنترل قند و چربی پلاسما در موش صحرایی دیابتی بررسی شده است.

مواد و روش ها: این مطالعه تجربی بر روی 60 سر موش صحرایی نر بالغ انجام شد. همه موش ها به طور تصادفی آسان به 6 گروه تقسیم شدند. یک گروه، موش سالم غیر دیابتی و در 5 گروه دیگر با تزریق زیر جلدی 55 میلی گرم بر کیلوگرم استرپتوزوتوسین [streptozotcin (stz)] دیابت تجربی ایجاد شد. در سه گروه از حیوان های دیابتی 1.5میلی لیتر عصاره آبی گیاه بولاغ اوتی در دوزهای کم (25 میلی گرم بر کیلوگرم)، دوز زیاد (75 میلی گرم بر کیلوگرم، به طور کوتاه مدت (چهار هفته ای) و دراز مدت (هشت هفته ای) به روش گاواژ مصرف شد. در یک گروه از حیوان های دیابتی 4-2 واحد انسولین nph به روش داخل صفاقی داده شد و یک گروه دیابتی نیز تحت درمان هیچ نوع رژیمی قرار نگرفت. قند و چربی های خون در پایان زمان آزمایش اندازه گیری شدند.

یافته ها: همه گروه های تحت درمان کاهش معنی داری را در میزان گلوکز پلاسما در مقایسه با گروه دیابتی نشان دادند که بیش ترین کاهش (96%) توسط گروه دوز بالا و دراز مدت عصاره بولاغ اوتی ایجاد شد که این کاهش دارای اختلاف معنی دار با کاهش گلوکز پلاسمای ناشی از انسولین (49% کاهش) است (0.001p<). هیچ تغییری در غلظت های کلسترول تامو تری گلیسیرید پلاسمای حیوان دیابتی مشاهده نشد. هم دوز کم و هم دوز بالای (هشت هفته ای) عصاره باعث افزایش -ldl کلسترول حیوان دیابتی شد (0.001p<). میزان پلاسمایی –hdl کلسترول حیوان دیابتی (2.17±33) توسط دوز زیاد دراز مدت عصاره کاهش پیدا کرد (2±17.4).

نتیجه گیری: مصرف هر دو دوز عصاره آبیگیاه بولاغ اوتی قادر به کاهش گلوکز پلاسما در حیوان دیابتی است، اما از آن جایی که بر روی چربی های خون بی تاثیر بوده یا دارای اثر منفی است، مصرف آن برای کنترل قندخون در بیماران دیابتی با احتیاط پیشنهاد می شود.