نگاهی تازه به سالمندی: ژروترانسندنس

پارادایم اجتماعی سالمندی در حال تغییر است و با افزایش طول عمر، سالمندی به پدیده ای تبدیل شده است که نیاز به کنکاش سنجیده و درکی بدیع و گسترده دارد. سیاست گزاری و برنامه ریزی در حوزه سالمندی پیش از هر چیز نیاز به جهان بینی و مبانی نظری روشن نسبت به سالمندی وسالمندان دارد. نظریه های سالمندی را می توان به دو طبقه اصلی تقسیم کرد: نظریه های زیست شناختی و نظریه های روانی- اجتماعی. این نظریه ها نسبت به نظریه های زیست شناختی، توسعه کمتری یافته اندو این امر، درک ابعاد روانی-اجتماعی سالمندی را در مقطع کنونی محدود می کند. نظریه ژروترانسندنس توسط لارس تورنستام، جامعه شناس- سالمندشناس سوئدی ابتدا در سال 1989 معرفی شد. به زعم تورنستام رشد انسان یک فرآیند در طول زندگی است که در سالمندی ادامه می یابد و ژروترانسندنس، رخداد فرآیندی طبیعی در رشد تلقی می شود که وقتی به کمال می رسد، به تغییر دیدگاه سالمند و نو شدن آن منجر می شود. به عبارت دیگر، نوعی تغییر جهت در فراچشم انداز فرد از یک دید مادی گرایانه و منطقی به دنیا، به یک دیدگاه کیهانی و متعالی است که عموما با افزایش رضایت از زندگی همراه می شود. ابعاد سه گانه ژروترانسندنس عبارتند از: بعد کیهانی که شامل افزایش احساس همراهی با کائنات و خود را بخشی از جهان هستی دانستن است، بعد انسجام که بر یکپارچگی و معناداری زندگی اشاره دارد، و بعد خلوت گزینی مثبت که حاکی از تجدیدنظر در روابط فردی و اجتماعی است.