پرورش ارگانیک ماهی و گیاه و نقش آن در توسعه پایدار کشاورزی

با توجه به محدودیت منابع آب، از مهم ترین اهداف آبزی پروری افزایش تراکم ماهی در واحد سطح با مصرف آب کم تر است. یکی از راه های رسیدن به این مهم، استفاده از سیستم مدار بسته پرورش ماهی است. آکواپونیک حاصل ترکیب آکواکالچر و هیدروپونیک به معنی فعالیت های کشاورزی توام با پرورش هر گونه حیوان (دام یا آبزی) در محیط های محدود می باشد. در ایران نیز پرورش توام ماهی و برنج در شالیزارها نمونه ای از همین سیستم است. هدف اصلی از ایجاد این سیستم به حداکثر رساندن عملکرد هر یک از اجزاء بیولوژیکی سیستم جهت افزایش بازدهی اقتصادی سیستم است. محصولات تولیدی در چنین سیستمی به عنوان محصول ارگانیک شناخته می شوند، ضمن این که از یک واحد تولیدی، دو نوع محصول تولید می شود و در مناطق خشک که با کمبود آب مواجه هستند آکواپونیک نقش مهمی داشته و مدلی برای کشاورزی پایدار است. کشت گیاهان توام با پرورش ماهی محاسن متعددی هم چون بهبود طعم و کیفیت محصولات کشاورزی، بهبود کیفیت آب استخرهای پرورش ماهی، کاهش آلودگی محیط زیست، کاهش تامین هزینه آب و صرفه جویی در مصرف کودهای شیمیایی را دارد. در این روش آب استخر پرورش ماهی پس از عبور از فیلترهای مکانیکی به بستر هیدروپونیک وارد شده و این بستر به عنوان بیوفیلتر محیط مناسبی برای رشد باکتری ها ایجاد می کند که به ترتیب کار تبدیل آمونیاک به نیتریت و سپس نیترات را انجام می دهند و آب تصفیه شده در سیستم دوباره وارد استخر پرورش ماهی می شود. سیستم آکواپونیک نه تنها یک روش موثر جهت بازیافت پرورش آبزیان می باشد، بلکه سود اقتصادی بالایی را نیز ایجاد می کند. پرورش توام آبزیان در سیستم آکواپونیک منجر به افزایش تولید ضمن بهره وری بهتر از منابع و در نتیجه افزایش درامد و کاهش هزینه های عملیاتی خواهد شد.