یوسفی هروی و بدایع الانشاء

یوسفی از مشاهیر پزشکان قرن دهم هجری و متولد خواف خراسان، که پس از کسب دانش در ماوراء النهر و به سبب اقامت طولانی در هرات به هروی مشهور شد و پس از آن به همراه پدرش به دربار گورکانیان هند رفت و تا پایان عمر (950 ه.ق) در آن جا بود. مجموعه بدایع الانشاء اثری با ارزش است که یوسفی هروی آن را در سال 940 هـ.ق برای فرزندش رفیع الدین حسین به رشته تحریر در آورد. او این کتاب را که مشتمل بر بسیاری از نامه هاست به عنوان سرمشق برای مردم از مرتبه ها و مقام های گوناگون نوشته و مرتب کرده است. بدایع الانشاء شامل دو نوع از نامه ها می شود: 1-سلطانیات یا توقیعات: که شامل دستورات یا فرمان های سلاطین و حکام و امرا و همسر و فرزندان آن ها می باشد. 2- محاورات یا اخوانیات: که خود به سه بخش تقسیم می شود: الف. مرافعات ب. مراسلات پ. رقعات. و هر بخش شامل خطایی و جوابی است. این کتاب آمیخته با شعر و سجع های متوازی و متوازن فراوان و هم چنین القاب و کنیه ها می باشد که نمونه ای از انشای منشیانه و مترسلانه ی قدیم است. این اثر دارای اهمیت تاریخی و فرهنگی و اجتماعی و ادبی خاصی می باشد.