زیر بافت های موجود در پلاژیوکلازهای آتشفشان قره چای، شمال شرق سبزوار: شواهدی از سیستم پویای تزریق ماگما

مقاله زیر بافت های موجود در پلاژیوکلازهای آتشفشان قره چای، شمال شرق سبزوار: شواهدی از سیستم پویای تزریق ماگما

کالدرای قره چای در 120 کیلومتری شمال شرق سبزوار و در زون بینالود واقع شده است. سنگ های آتشفشانی این کالدرا غالباً دارای ترکیب داسیتی و تراکی داسیتی می باشند و از کانی های آمفیبول (اکسی هورنبلند) و پلاژیوکلاز تشکیل شده اند. مطالعات صحرایی و پتروگرافی نشان داد که این کالدرا را می توان به دو بخش حاشیه و مرکز تقسیم نمود. بخش حاشیه کالدرا که دارای سنگ های سالم با رنگ خاکستری و ساخت ستونی بوده و از فنوکریست های پلاژیوکلاز و اکسی هورنبلندهای فرش تشکیل شده اند.

این در حالی است که سنگ مرکز کالدرای که بخش اعظم آن را به خود اختصاص داده اند، به رنگ سفیددیده می شوند و تماماً آلتره شده اند؛ بطوری که فقط غالبی از کانی های اکسی هورنبلند باقی مانده اند. لذا به نظر می رسد که بخارها و سیالات گرم ناشی از مخزن ماگمایی کم عمق این آتشفشان سبب تجزیه سنگ های مرکز کالدرای شده است. از جالب ترین بافت های موجود در سنگ های کالدرای قره چای وجود تنوعی از بافت های غربالی ریز و درشت در پلاژیوکلازها است که حکایت از سرگذشت پیچیده ماگمای والد این سنگ ها دارد و نشان می دهد که دو مخزن ماگمایی در زیر این آتشفشان وجود دارد. بدین گونه که تعدادی از پلاژیوکلازها در مخزن ماگمایی عمیق متبلور شده و سپس به مخزن ماگمایی کم عمق منتقل شده اند. این پلاژیوکلازها معمولاً دارای اندازه بزرگتر هستند و با بافت غربالی درشت مشخص می شوند که این بافت به خاطر کاهش فشارایجاد شده است. سپس با کاهش دما (و تفریق ماگمایی) این پلاژیوکلازها شروع به رشد کرده و در طی تزریق پالس (های) ماگمایی بعدی به داخل این مخزن کم عمق که با افزایش دما همراه است، بافت غربالی ریز در حاشیه این پلاژیوکلازها بوجود آمده است.