شبیه سازی تعادل منابع و مصارف در صندوق های بازنشستگی بر اساس ریسک های جمعیتی

شبیه‌سازی تعادل منابع و مصارف در صندوق‌های بازنشستگی براساس ریسک‌های جمعیتی

زمینه و هدف: صندوق‌های بازنشستگی از جمله نهادهای مهم و تأثیرگذار بر اوضاع اقتصادی و اجتماعی جامعه شمرده می‌شوند. ارائه راهکارهای مناسب به‌منظور حفظ تعادل این صندوق‌ها، به شناخت دقیق شرایط و عوامل تأثیرگذار بر وضعیت آن نیاز دارد. یکی از عواملی که بر تعادل منابع و مصارف صندوق‌ها تأثیر می‌گذارد، تغییر جمعیت کشور است. در این پژوهش، مدلی برای شبیه‌سازی تعادل منابع و مصارف در صندوق‌های بازنشستگی براساس ریسک‌های جمعیتی ارائه شده است.

روش: در این مقاله، ابتدا عوامل مهم تأثیرگذار بر وضعیت صندوق بازنشستگی شناسایی شدند، سپس با استفاده از مدل‌سازی پویاشناسی سیستم، بحران فزونی مصارف بر منابع صندوق در قالب مدل علت‌ومعلولی ترسیم شد و در ادامه، به‌کمک نرم‌افزار ونیسم، مدل حالت جریان در افق زمانی 50ساله پیش‌بینی و طراحی شد.

یافته‌ها: نتایج پژوهش از احتمال تأثیر مثبت افزایش 23درصدی زادوولد بر میزان نقدینگی سازمان حکایت می‌کند، این در حالی است که کاهش شدید میزان زادوولد و افزایش تورم در بلندمدت، بر میزان نقدینگی صندوق، بیشترین تأثیر منفی را می‌گذارد. مقدار نسبت پشتیبان و نقدینگی در خروجی مدل شبیه‌سازی، گویای بروز بحران شکاف منابع و مصارف صندوق، در دهه‌های آغازین سال ۱۴۰۰ است.

نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست‌آمده از شبیه‌سازی سیستم منابع و مصارف صندوق بازنشستگی نشان می‌دهد که در صورت تداوم روند فعلی، در آینده نزدیک بحران بازنشستگی بروز می‌کند. از سوی دیگر، بر اساس بررسی سناریوهای مختلف مشخص شد که در کوتاه‌مدت، افزایش میزان کسورات و میزان جذابیت، بر پایداری صندوق تأثیر بیشتری دارد؛ اما در بلندمدت، به‌دلیل اثر معکوس افزایش میزان کسورات در پرداخت‌های حق بیمه، جذابیت صندوق‌ها کاهش می‌یابد و در عمل، متغیرهای جمعیتی بیشترین تأثیر را بر پایداری صندوق‌ها می‌گذارند.