واکاوی موانع و راه کارهای تصمیم گیری صحیح در پرتو رهنمودهای قرآنی

واکاوی موانع و راه‌کارهای تصمیم‌گیری صحیح در پرتو رهنمودهای قرآنی

زمینه و هدف: سعادت انسان و جامعه به تصمیم‌گیری صحیح بستگی دارد، بنابراین، هر مکتبی که بخواهد به سعادت انسان کمک کند، باید تصمیم‌گیری صحیح را به او بیاموزد. قرآن، کتاب هدایت است و دستورهایش، برای سعادت دنیوی و اخروی بشر جامعیت دارد، از این رو، پژوهش حاضر، موانع تصمیم‌گیری صحیح و راه‌کارهای غلبه بر آنها را با توجه به رهنمودهای قرآنی مدنظر قرار داده است.

روش: در این پژوهش کیفی با استفاده از روش تدبر موضوعی در قرآن، دلالت‌های بسیار مهم قرآنی ناظر بر موانع تصمیم‌گیری، شناسایی و به‌کمک روش پنل خبرگان، روایی آن سنجیده شد. همچنین، به‌منظور تحلیل و فهم بهتر یافته‌ها با توجه به روش تحلیل شبکه‌های اجتماعی، از نرم‌افزار ucinet و netdraw استفاده شد.

یافته‌ها: در این پژوهش، موانع تصمیم‌گیری به دو دسته موانع درونی (فردی) و بیرونی (محیطی) تفکیک شده است. موانعی همچون تردید، ترس، خودرأیی، پیروی از هوای نفس، جهل، سطحی‌نگری، شتاب‌زدگی، لجاجت و دنیاگرایی در شمار موانع درونی قرار می‌گیرند و موانعی همچون شیطان، سرزنش و مسخره‌شدن، مواجهه با زور، تزویر و تهدید از سوی صاحبان قدرت، از جمله موانع بیرونی شمرده می‌شوند؛ ضمن آن که بر ضرورت رفع تزاحم گزاره‌های ناظر بر تصمیم‌گیری صحیح تأکید شده است.

افزون بر این با استفاده از روش تحلیل شبکه‌های اجتماعی مشخص شد که جهل از مهم‌ترین موانع تصمیم‌گیری صحیح است. نتیجه‌گیری: در صورت درک درست موانع درونی و بیرونی تصمیم، مدیران می‌توانند از طریق تقویت ویژگی‌هایی مانند ایمان به خدا، ایمان به غیب و باور به معاد، تقوای الهی، عدالت‌محوری، دانش تخصصی، مراتب صبر و امید به رحمت پروردگار، در کنار تعقل‌ورزی و دوری از خودرأیی، بر اعتبار تصمیم‌های خود بیفزایند.