بررسی چارچوب مدل جاذبه گردشگری در ایران با رویکرد پانل دیتا

بررسی چارچوب مدل جاذبه گردشگری در ایران با رویکرد پانل دیتا

امروزه صنعت گردشگری به عنوان یکی از بزرگترین و گسترده ‏ترین صنعت ‏ها در دهه‏ های اخیر شناخته می‌شود و توجه بسیاری از برنامه‏‌ریزان، سیاست‌گذاران و مدیران محلی و منطقه ‏ای را به خود معطوف نموده است. تنوع اقلیمی گسترده در کشور ایران به همراه تاریخچه‌های فرهنگی-تاریخی، توجه و اهمیت توسعه گردشگری را بیشتر نمایان می‌سازد. در این راستا مطالعه حاضر سعی دارد تا با بررسی عوامل موثر بر جریان‌های گردشگری در ایران با بکارگیری مدل جاذبه، اندازه و اهمیت عوامل اثرگذار را مورد ارزیابی قرار دهد.

متغیرهای اصلی مطالعه شامل شاخص توسعه انسانی، تولید ناخالص سرانه، انتشار کربن دی اکسید، نرخ ارز، تراکم جمعیت، نرخ تورم و فاصله جغرافیایی بین کشورها هستند و داده‌های موردبررسی در این تحقیق برای سال‌های 2000 تا 2018 در نظر گرفته شده‏ اند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که متغیرهای شاخص توسعه انسانی، انتشار کربن دی اکسید، نرخ ارز و مساحت، اثر مثبت و معنی‌داری بر جذب گردشگران داشته است.

از طرفی، متغیرهای تراکم جمعیت و فاصله جغرافیایی بین کشورها اثر منفی و معکوس بر جذب گردشگران داشته است و بر این اساس الگوی جاذبه برای صنعت گردشگری ایران نیز مصداق پیدا می کند. بنابراین پیشنهاد می‌شود که سیاست‌گذاران، تمرکز بیشتری بر روی کشورهای همسایه به جهت افزایش جذب گردشگر (با توجه به فاصله جغرافیایی کمتر و در نتیجه هزینه‌های حمل‌ونقل و خدمات پایینتر) داشته باشند. همچنین هم مرزی با کشورهای هم‌زبان از جمله افغانستان و کشور هم مذهب عراق در راستای توسعه صنعت گردشگری، فرصت های بی نظیری را با توجه به برگزاری مراسمات آئینی-مذهبی می تواند فراهم سازد.