اختیارات سرخود دادرس در استناد به عدم صلاحیت محلی

اختیارات سرخود دادرس در استناد به عدم صلاحیت محلی

در دادرسی مدنی صدور حکم غیابی امری استثنایی است و از این­ رو، بدیهی است که برخی قواعد خاص و ویژه بر فرایند رسیدگی به دعوا حاکم باشد. به‌دلیل غیبت خوانده، دخالت دادرس در دعوای باید بیشتر و جدی­تر باشد. برخی ایرادات احتمالی نیز باید به صورت سرخود مورد توجه قرار گیرد. به منظور تأمین سرعت در دادرسی­ ها، قانون آیین دادرسی مدنی حل و فصل برخی از موضوعات مانند صلاحیت یا ایرادات آیین دادرسی را در زودترین موعد مقرر داشته است.

با این ­حال، در دادنامه موضوع تحقیق حاضر، پاسخ به یکی از نخستین پرسش های دادرسی یعنی مساله صلاحیت دادگاه بیش از یک‌سال زمان برده و سرانجام، با دو بار رسیدگی در مرجعی غیرصالح، با ورود دیوان‌عالی کشور به‌دادگاه صالح ارجاع شده است. بی­گمان، چنین ترتیبی موجب تحمیل هزینه به نظام دادرسی به عنوان نماینده حقوق‌عمومی و دادخواهان این پرونده و سایر مراجعان می­ شود و روشن‌است که رفع‌مشکل آن را باید بسیار زودتر از آن‌چه که‌دیدم، تدبیر شود. با سپردن برخی اختیارات به دادرس می توان مدیریت بهتری را بر موضوع اعمال کرد و از تکرار چنین وضعیتی پیش‌گیری شود. با این حال، دادنامه صادر شده از دیوان‌عالی کشور با توجه به‌مقررات فعلی، رعایت‌حق خصوصی خوانده را مقدم دانسته و بانقض حکم‌غیابی، پرونده را به ‌مرجع صالح ارسال داشته است که باتوجه به قانون آیین‌دادرسی تصمیم صحیحی به‌نظر می‌رسد.