بررسی تاریخ نگاری و سبک نگارش حسن نظامی نیشابوری در کتاب تاج المآثر

بررسی تاریخ نگاری و سبک نگارش حسن نظامی نیشابوری در کتاب تاج المآثر

سنت تاریخ نویسی در هند با اثر پرتکلفی چون (م 614 ق)، تاج المآثر آغاز شد. بینش اسلامی و توجه به ایران باستان که از خصوصیات عمده تاریخ نگاری ایرانی در قرون نخست اسلامی بود، بهخوبی در این آثار دیده می شود. افزون بر این نگاه حکومتی به تاریخ، شرح زندگی پادشاهان و امرا و عدم توجه به زندگی اجتماعی مردم که آنهم از مولفه های تاریخ نگاری ایرانی بوده در آثار مورخان هند دوره اسلامی به چشم می خورد، نثر کتاب مصنوع و پر تکلف و مملو از اشعار عربی و فارسی است.

این کتاب با بهره گیری های فراوان از صنایع ادبی و استشهادهای بسیار به اشعار تازی و پارسی از کتابهای پیشرو نثر فنی فارسی به شمار می رود و به نوبه خود در آثار پس از خود تاثیر قابل توجهی داشته است. هر چند این اثر نخستین کتاب مستقل رسمی در تاریخ نگاری سلاطین هند است، اما به دلیل سبک نگارش متکلف و مصنوع چندان مورد توجه قرار نگرفته است این مقاله در صدد آن است که به بررسی و شناخت بینش تاریخ نگارانه وی بپردازد و سپس این بینش را در نگارش کتاب تاج الماثر مورد سنجش قرار دهد.

مهمترین پرسش این پژوهش در این است که بینش تاریخ نگارانه حسن نظامی شیرازی چه تاثیری در سبک نگارش کتاب تاج المآثرداشته است ؟ براساس یافته های این پژوهش مشخص می شود که نظامی شیرازی براساس بینش تاریخ نگارانه اش بیشتر به توصیف تاریخ و نه تحلیل آن پرداخته و به فکر بررسی علت و معلول ها و یا تحلیل علل وقوع رویدادها و حوادث نبوده است.