مدیریت پسماند شهری و توسعه شهری پایدار

مدیریت پسماند شهری و توسعه شهری پایدار

محیط زیست مجموعه ای بسیار بزرگ و پیچیده از عوامل گوناگون است که بر اثر روند و تکامل تدریجی موجودات زنده و اجزای سازنده سطح زمین به وجود آمده است. بنابراین در فعالیت های انسان تأثیر می گذارد و از آن متأثر می گردد در طول تاریخ بشری رابطه انسان با محیط زیست همواره به صورت تابعی از رفتار او با پیرامون طبیعی خود بوده است. این رفتار طی قرون متمادی اشکال متفاوتی به خود گرفته و روز به روز بر گستردگی و پیچیدگی آن افزوده شده است.

بدین ترتیب انسان ها از آغاز زندگی یکجانشینی، همواره پس ماندها را به طریقی از محیط زندگی خود دور می کردند که این کار به دلیل پائین بودن میزان جمعیت از یک سو، کمیت و کیفیت زباله ها از سوی دیگر دفع زباله ها را دچار مشکلاتی نمی کرد و بسیاری از مواد که زاید نامیده می شوند، به نوعی بازیافت شده یا در اطراف سکونتگاه های انسانی یا داخل آنها دفع می شدند. ولی با افزایش جمعیت و رشد و گسترش شهرنشینی، تغییر الگوی مصرف و استفاده وسیع از موادی که به آسانی تجزبه نمی شوند، عوارض دفع غیر بهداشتی و بازیافت مواد زائد آشکار شد و از آن پس مدیریت این مواد به صورت منسجم توسط سازمانی مشخص در شهرهای جهان آغاز گردید.

امروزه مدیریت پسماند یکی از ضروری ترین محورهای توسعه پایدار محسوب شده و مدیریت پسماند به عنوان یکی از مهمترین دغدغه های جوامع بشری مطرح می باشد. افزایش روزافزون حجم پسماندها از یک سو و تنوع و گوناگونی آنها از سویی دیگر بر پیچیدگی شرایط و نحوه جمع آوری و دفع آن ها می افزاید. مدیریت پسماندهای شهری به عواملی همچون تولید زواید، جمع آوری، حمل و نقل، دفن زباله و بازیافت آن بستگی دارد، بنابراین محدوده مدیریت این مقوله بسیار وسیع و متغیر است، برای چنین موضوعی راهی جزمدیریت وبرنامه راهبردی وجود ندارد.

پیشرفت های گسترده فناوری و علوم در زمینه های مختلف شیمی، فیزیک، پزشکی و … باعث ورود انواع پسماندهای خطرناک حتی در داخل پسماندهای عادی خانگی شده است. امروزه دیگر سیستم های جمع آوری و دفع سنتی پسماندها پاسخگو نبوده و نمی تواند از آلودگی های زیست محیطی ناشی از انواع پسماندهای شیمیایی، میکروبی، رادیو اکتیو و … جلوگیری کند. اجزای اصلی یک سیستم مدیریت پسماند امروزی به طور کلی شامل بخش های تولید، جمع آوری، تفکیک، پردازش و بازیافت می باشد همچنین مدیریت پسماندشهری که دراولین گام به جمع آوری ودفع آن اندیشیده می شود، برای متولیان شهری ومسئولین مربوطه هزینه زیادی به دنبال دارد.