چگونه توانستیم در راستای سند تحول بنیادین با خلق موقعیت های یادگیری (بوم)، براساس ساحت های شش گانه تعلیم و تربیت و مهارت های ده گانه زندگی زمینه ساز تربیت متوازن دانش آموزان گردیم؟

چگونه توانستیم در راستای سند تحول بنیادین با خلق موقعیت های یادگیری (بوم)، براساس ساحت های شش گانه تعلیم و تربیت و مهارت های ده گانه زندگی زمینه ساز تربیت متوازن دانش آموزان گردیم؟

اقدام پژوهی حاضر در سال تحصیلی 98-97 در دبستان دخترانه جنت آموزش و پرورش منطقه 8 تهران به انجام رسیده است. یکی از مشکلات آموزش و پرورش از گذشته تاکنون توجه تک ساحتی به مقوله تربیت بوده است. تربیت با روند تک بعدی و تک ساحتی برای جامعه آسیب زا است که متاسفانه برخی از مدارس و خانواده ها، فرزندان را تک ساحتی بار می آورند که این روند موجب می شود که در آینده افرادی منزوی شوند و یا به دیگر مسیرهای انحرافی گرایش یابند. از آن جا که ماموریت عمده ی دوره ی ابتدایی آموزش مهارت های پایه است. بچه های امروز هم به مهارت هایی برای ورود به دوره های بعدی تحصیلی و هم به مهارت هایی برای زندگی موفق و شهروند موفق و موثر بودن نیاز دارند و این مهارت ها باید در دوره ی ابتدایی آموزش داده شوند.

از آن جایی که مدرسه اثرگذارترین بخش و محور همه فعالیت های آموزش و پرورش در فرآیندها و برنامه ریزی های آموزشی و پرورشی می باشد که سیاست اصلی آموزش و پرورش مدرسه محوری است. لذا دغدغه ی اصلی پژوهشگران این بود که چگونه می توان در شکل گیری رفتار، منش و اعتقادات دانش آموزان مبتنی بر ساحت های شش گانه تربیت در سند تحول بنیادین اثرگذاری داشت. ما پژوهشگران در این پژوهش با استفاده از روش اقدام پژوهی و استناد به شواهد موجود، برخی مقالات، مجلات رشد و سند تحول بنیادین سعی نمودیم در راستای سند تحول توانستیم در راستای سند تحول بنیادین با خلق موقعیت های یادگیری (بوم)، براساس ساحت های شش گانه تعلیم و تربیت و مهارت های ده گانه زندگی زمینه ساز تربیت متوازن دانش آموزان، با هدف نیل به مراتبی از حیات طیبه با هویت بخشی همه جانبه تربیت، ساحت های شش گانه ی تعلیم و تربیت را در تمام فعالیت ها و برنامه های دبستان ایجاد نماییم. با توجه به مسئله پیش رو و ویژگی های دانش آموزان، از روش اقدام پژوهی برای انجام آن بهره گرفته شده است.

برای جمع آوری اطلاعات، از ابزار مصاحبه و مشاهده ی مشارکتی استفاده شده است. داده های گرداوری شده با استفاده از سه الگوی شش پرسش(چرا؟ چه وقت؟ چه کسی؟ کجا؟ چه چیزی؟ چگونه؟)، الگوی ترسیم مفاهیم والگوی تجزیه و تحلیل اطلاعات، تجزیه و تحلیل گردید. لذا مدرسه در پی تدارک فرصت های تربیتی و اخلاقی برای کمک به دانش آموزان در شناخت توانایی ها، محدودیت ها و علاقه های خود و همچنین، پرورش خلاقیت و قوه ی تخیل و تفکر علنی و منطقی، درک روابط علت و معلولی، توانایی تشخیص و بازشناسی ارزش های (خوب و بد) است توجه به تفاوت ها و محدودیت های دانش آموزان در کسب دانش پایه، مفاهیم و مهارت های اساسی در حوزه های یادگیری در قالب برنامه های درسی تلفیقی (که به طور هم زمان، محتوای یادگیری سایر حوزه ها را نیز پوشش دهد) برای تعمیق یادگیری ضروری خود را نشان داد.

لذا می طلبید که در نظام درسی و تربیتی مدرسه در یک فرایند زمانی حساب شده حرکت های تحول افرین نظام مندی در راستای تغییر بنیادی شروع شود و برنامه ای تنظیم و تدوین شود که همه ساحت های رشد و تعالی دانش آموز که شامل (اجتماعی سیاسی، اعتقادی اخلاقی، هنری زیباشناختی، زیستی بدنی، اقتصادی و حرفه ای، علمی و فناوری) است را در نظر داشته باشد. با هدف توجه به ساحت های تعلیم و تربیت و ایجاد یک محیط مشارکتی و تعامل دوسویه بین همکاران و دانش آموزان و ایجاد فرصت های اموزشی – تربیتی با توجه به شش ساحت تعلیم و تربیت در دانش آموزان به رشد متوازن دانش آموزان بپردازیم. بنابراین تیم پژوهنده (مدیریت مدرسه و معاونین گرامی) به عنوان رهبر و هدایت کننده جریان تغییر در مدرسه با ایجاد فرصت هایی برای واکاوی احساسی و انعکاس دیدگاه ها از طریق تامل و تحقیق تدارک دیده و راه حل های اجرایی و عملیاتی را انتخاب نموده تا معلمان با امادگی لازم برای ورود به عرصه عمل ما را در اجرای صحیح راه حل ها یاری دهند تا مدرسه به کانون تربیت تبدیل شده و شرایط و بستر فعالیت ها با توجه به ویژگی هایی که دارند بتوانند در جهت تعمیق یادگیری، رشد همه جانبه دانش آموزان در ابعاد مختلف و با توجه به خلاقیت دانش آموزان تاثیرگذار باشند، راه حل های خود را بیشتر حول محیط مدرسه و کلاس درس و تکیه بر اموزه های دینی و مذهبی اخلاقی و تربیتی و مهارت های زندگی قرار دهیم تا نتایج بهتری را به دست آورده و کمتربه خطا برویم.

ما سعی و تلاش نمودیم مدرسه را تبدیل به کارگاه مشارکت و همدلی و همراهی نماییم. هرچند شروع کار با سختی همراه بود ولی پس اجرای راه حل های اولیه و برقراری ارتباط رغبت و علاقه دانش آموزان و همکاران کاملا مشهود بود. نکته مهم این بود که اعتماد به نفس و توانایی دانش آموزان به سطحی رسید که در راستای بهبود مستمر و مطلوب و روند رو به رشد با ندانسته ها گلاویز شده و پی در پی با آنها به جنگ پرداخته و با ایجاد تفکر مثبت در خودشان به اینکه فقط کاستی ها و مشکلات را نبینند و به دنبال زیبایی ها و نکات مثبت در زندگی روزمره و در مدرسه باشند. توانستند بدون هیچ نگرانی و استرس با حس مشارکت و همیاری در گروه و توانایی برقراری ارتباطی سازنده با یکدیگر، خود نیز سهمی در ایجاد موفقیت در مدرسه ابراز نمایند. ما هم فکری را همراه با همدلی به کار برده، در نتیجه مشارکت و همیاری دانش آموزان و همکاران باعث شد که دوباره تمرین نماییم؛ خواستن، توانستن است. صدای رفتار ما از صدای گفتار ما بلندتر است. کودکان امروز، بزرگسالان فردای ما هستند که پرورش نسل فردای خود را بر عهده دارند. پس بیایید تا مشکلات متعدد زندگی، چهره ی دانش آموزانمان را پژمرده نکرده، غنچه ی لبخند را در مدرسه بر روی لبان زیبای آنان بکاریم و ما نیز از شادی و طراوتشان شاد شویم. به امید روزی که در مدارس ما تمامی مولفه های ساحت های شش گانه تعلیم و تربیت به کار گرفته شود.