مروری بر ابزارهای نوین مالی صکوک

مروری بر ابزارهای نوین مالی صکوک

از جمله مباحث مهم در زمینه حقوق مالی، مسایل مربوط به نهادهای مالی است. بررسی این مسایل به دلیل نهی شارع از انواع خاصی از معاملات- ربوی، غرری، ضرری و ... -در حقوق اسلامی دارای اهمیتی ویژه است. از جمله مباحث مهم در حقوق مالیه اسلامی، ارزیابی و بررسی مشروعیت و ماهیت محصولات مالی جدید است.

یکی از ابزارهای مالی جدید، اوراق (صکوک) اجاره است. تحلیل ماهیت حقوقی این اوراق -به عنوان قراردادی بدیع- از آن جهت دارای اهمیت است که در بررسی های حقوقی ایران فاقد سابقه بوده و مشروعیت، ماهیت، اوصاف و آثار آن برای طرفین قرارداد و ... در حد لازم مورد بررسی قرار نگرفته است.

دولت ها و شرکت برای تامین مالی خود از ابزارهای مالی متنوعی بهره می جویند؛ یکی از عمده ترین این ابزارها، اوراق قرضه می باشند. ویژگی اصلی اوراق قرضه دارا بودن نرخ سود معین است که همراه با اصل مبلغ اسمی اوراق قرضه در سررسید می بایستی توسط صادر کننده اوراق به دارنده آن پرداخت گردد؛ در حالی که پرداخت بهره در اسلام غیرمجاز بوده و عین ربا محسوب می گردد. از این رو در کشورهای مسلمان و یا جوامعی که قسمت بیشتر جمعیت آنان را مسلمانان تشکیل می دهند ضرورت وجود جایگزینی برای این نوع اوراق سبب پدید آمدن اوراق بهادار اسلامی (صکوک) گردیده است.